Terwijl ik in East Village een parodie-poster op de foto zette met Donald Trump en de tekst Make America Hate Again hoorde ik achter me een dun lachje, van een vrouw die met dik accent zei: ,,Ha, ha that is so funny.''
Ik keek om. Ze zag er oost-Europees uit, een witte jas, een petje van een oor- en oogkliniek, een sjaaltje met glitters waar ze steeds aan plukte, een wat bittere trek om de mond.
,,Bent u politiek?'', vroeg ze.
,,Ik mag hier niet stemmen, maar het zijn interessante verkiezingen'', zei ik.
Het was duidelijk dat ze over iets anders wilde beginnen. Vaak loopt dit soort gesprekken erop uit dat ergens geld voor nodig is, maar dat was dit keer niet zo.
,,Bent u religieus?'', vroeg ze na een tijdje.
,,Helemaal niet'', zei ik. Zij was het wel, ze kwam oorspronkelijk uit Polen, ergens uit de buurt van Krakow begreep ik. Dus: goed katholiek. Ze stelde zich voor als Helen.
Of ik misschien even mee wilde lopen naar de kerk een of twee blocks verderop. Want daar was iets heel ergs aan de hand: daar hebben ze een foto opgehangen van een filmster, een actrice. Dat kan toch niet? Een kerk is toch geen theater? Al pratend wond ze zich er ontzettend over op. Ze plukte met trillende vingers aan haar sjaaltje en sloot een zin vaak af met amen.
Wat wilt u met die foto, vroeg ik haar. Ze wil een brief aan de bisschop sturen, met hulp van landgenoten die zich er ook aan ergeren. Want dit is allemaal bekokstoofd door een priester, of zo, die er destijds geld voor heeft gekregen, dat allemaal in eigen zak heeft gestoken en nu niet eens meer bij die kerk werkt.
Ze wilde me betalen voor het maken van zo'n foto, maar dat hoefde ik niet. Ik waarschuwde haar dat ik geen echte fotograaf ben, en dat ik de foto alleen naar haar kan mailen, ze knikte en gebaarde van kom nou maar mee, het is praktisch om de hoek.
De kerk was inderdaad vlakbij, het was een Poolse kerk, St. Stanislaus Bishop and Martyr's Church. De dienst begon bijna, buiten stond iemand bezoekers te begroeten. Ssst! Sst! zei Helen tegen me, alsof we iets verbodens gingen doen.
,,De dienst is in het Engels'', zei de man bij de deur tegen ons, die ons voor Polen versleet. Ik liep achter hem aan naar binnen, bedenkend hoe ik in vredesnaam tijdens een dienst een foto van iets zou moeten maken, maar het portret hing gelukkig in het voorportaal. ,,Daar is het'', fluisterde Helen.
Maar dat deed ze niet: eerst schreef ze een telefoonnummer op van een zekere Hauna. Dan van ene R. Toen haar eigen mobiele nummer, maar haar cellphone was erg slecht, vertelde ze. Tenslotte van ene Eva, een vertaalster die ik 100 procent kan vertrouwen. Voor de duidelijkheid schreef ze het achter het nummer: 100 %. Ik kreeg een briefje met een reeks telefoonnummers.
,,Ik heb echt een email-adres nodig'', zei ik, want ik had geen zin om met allerlei Polen in New York te bellen. Dat was ingewikkeld, begreep ik, maar de betrouwbare Eva heeft email.
Dus spraken we af dat ze mijn mailadres aan Eva geeft. Die stuurt mij dan een mail. De foto van het bord komt vervolgens retour en die kan, met een gepeperd smeekschrift, door naar de bisschop.
Ze trok een briefje van vijf dollar uit haar tas om me voor de foto te betalen. Dat wilde ik niet, zei ik. ,,God bless you'', zei ze. ,,Amen.''
(Dit is inmiddels een paar dagen geleden, ik heb niks meer gehoord. Wel vond ik uit dat het bord er al sinds 2009 hangt, ter gelegenheid van de honderdste sterfdag van Helena Modjeska, een Pools-Amerikaanse actrice. Zelfs al zou de foto bij hem belanden, ik betwijfel of de bisschop er werk van gaat maken.)
