Op de stoep van Fifth Avenue, naast Central Park, stonden een klaptafeltje en een klapstoeltje waar ik aan voorbij zou zijn gelopen als er niet het geluid van een typemachine had geklonken.
Daar zat Alexis (hij vertelde zijn naam pas toen ik er op aandrong, zijn achternaam weet ik niet) en hij schreef, zo stond er op een bordje, Free Poetry.
Een gedicht ter plekke getypt op een klein stukje stevig papier, waar hij, als hij er klaar mee was, de hoekjes afknipte zodat ze afgerond waren als de hoeken van een bierviltje. Voor als er niks te doen was, had hij een bloemlezing bij zich met een overzicht van negentiende-eeuwse Amerikaanse poëzie.
1. Courage
,,Het is gratis, je kunt een bijdrage geven'', legde hij mannen in witte T-shirts uit. De een kwam van de Dominicaanse Republiek, vertelde die me even later. De ander oorspronkelijk ook, maar woont al jaren in New York.
Hij wilde wel een gedicht. ,,What's on your mind'', vroeg de dichter. ,,Ik wil een gedicht over courage'', zei de man, over moed dus.
,,Dat heb ik nodig', vertelde hij me. Hij verwachtte dat hij het gedicht nu en dan ging lezen, als aansporing en inspiratie.
Intussen zat de dichter te piekeren, te typen en soms iets bij nader inzien door te krassen met pen. Zijn tenen kromden zich van concentratie om het aluminium van zijn klapstoeltje. Nu en dan schreef hij er een woordje bij.
,,Het gaat niet echt over moed'', zei de dichter toen het klaar was. ,,Het gaat over wat eraan vooraf gaat, dat je moed nodig hebt, dat het eruit moet, maar dat het niet komt.''
,,God bless you for what you are doing'', zei de man en gaf hem wat dollars.
2. What it is
Ik woon een tijdje in deze stad, vertelde ik hem, en vraag me af wat het is om een New Yorker te zijn.
,,What - It - Is - To - Be - A - New - Yorker'', herhaalde hij bedachtzaam. Daarna keek hij lang peinzend om zich heen en naar de boomkruinen boven hem. Passerende bussen, taxi's, hondenuitlaters en schoolklassen zag hij niet.
Dit schrijven kostte meer moeite dan een gedicht over moed, dat was duidelijk. Hij las het geconcentreerd, verbeterde er dan wat in, ging verder op de achterkant en uiteindelijk was het blijkbaar naar zijn zin. De hoekjes gingen eraf.
,,Ik denk dat een New Yorker niet kan definiëren wat het is om een New Yorker te zijn'', zei hij. ,,Je bent niet de eerste die het vraagt.'' Hij wees naar de peperdure huizen aan de overkant: ,,Dat zijn New Yorkers, en die hebben een andere ervaring dan de mensen die de vuilnisbakken nazoeken.'' Dat vang je niet in een paar woorden, wilde hij maar zeggen.
Bovendien wordt deze stad volgens hem ook overgewaardeerd. Hij heeft zelf bijvoorbeeld meer met Sevilla. Of zelfs met Parijs. Dan schiet hem ineens iets te binnen dat wel bij New York hoort: ,,It never stops. In Parijs stopt de metro 's nachts, hier stopt hij nooit.''
3. Full arsenal
Ik zette het gedicht later op de foto in de Broome Street Bar, waar ik af en toe een biertje drink - Brooklyn Lager, om precies te zijn.
Voor de volledigheid hier de tekst:
full arsenal for truth
svelte or stacked
tools
they are silent as other stuff jingles
and squeak hours
for attention
ive stopped too many
times heading downtown
... readjusting straps
and uncreasing leather
and everytime i languorously
settle on benches
it's another bypassing
urban legend
one who honks and swerves
tyrannically,
many suits and european bags
(they're all working
in wall st i ponder)
windows ascending
with
arched satin curtains
pigeons squirrels
and ants
ALL naked
and then i see plastic canners -
strolling
towards lady liberty
En de vertaling (ongeveer)
heel arsenaal voor waarheid
ranke of gestapelde
werktuigen
ze zijn stil
terwijl andere dingen rinkelen
en schor kraken
om aandacht
ik stopte te vaak
onderweg naar downtown
... de draagbanden bijstellen
en het stugge leer
en steeds als ik loom
op banken ga zitten
komt er een andere
urban legend voorbij
een die toetert en
tiranniek zwenkt
veel pakken en europese tassen
(ze werken allemaal
op wall st overweeg ik)
oplopende ramen
met bollende satijnen gordijnen
duiven eekhoorns
en mieren
ALLEMAAL naakt
en dan zie ik plastic
canners -
slenterend
naar lady liberty
(canners zijn de mensen die colablikjes en plastic flesjes uit prullenbakken vissen voor statiegeld, je ziet ze overal, ze torsen enorme doorzichtige plastic zakken mee)
