Hier zien we het gezin van Roger Eddy (zelf met een pijp in zijn mond) op de boerderij in Newport, Connecticut. Eddy was een man die alles kon: in de Tweede Wereldoorlog strijden voor de Aleuten, een boerderij drijven, boeken schrijven en zich laten verkiezen als Republikein in het Huis van Afgevaardigden.
Maar zijn grootste bijdrage aan de wereld is een hol cilindertje van roodgeverfd beukenhout met een nikkelen kegeltje erin, dat aan een kant met een schroef vastzit. Als je aan die kegel draait, schuurt dat langs het hout en dat maakt een piepgeluid.
Dat geluid doet een beetje aan vogelgekwetter denken, maar niet van een bepaalde vogel. De meningen daarover verschillen trouwens, want sommige collega's op de krant doet het vooral denken aan het gekras van nagels op een schoolbord.
Eddy hoorde er ook vogels in. Toen hij besloot die dingen te gaan verkopen noemde hij ze Audubon Bird Call. Audubon was een befaamde ornitholoog, wiens platenboek The Birds of America begin negentiende eeuw verscheen en nog steeds als een meesterwerk geldt.
Het schijnt dat op de dag van Eddys dood in 2003 (hij werd 83) de bestellingen nog binnenstroomden. Ze werden thuis gemaakt, zoals deze foto uit 1950 toont. Twee nazaten namen het bedrijf van hem over, zodat je deze dingen nog steeds voor een paar euro bij outdoorwinkels kunt kopen of bij Amazon.com kunt bestellen. Volgens het opschrift kun je er uitstekend vogels mee lokken, al trappen die in mijn tuin daar niet in.
Irene gaf me er eentje voor mijn verjaardag, en die had ik mee naar het Cafe van de Kleine Wetenschap, dat ik dinsdag aan elkaar praatte. Het had als thema 'De stille lente' en Theunis Piersma, hoogleraar trekvogelecologie, kwam er vertellen over het verdwijnen van weidevogels, waaronder de leeuwerik.
Piersma is dol op vogels, maar meer nog, vertelde hij bij het etentje vooraf, op schelpdieren. Dat is zijn favoriete diersoort, zoals zoogdieren zijn minst geliefde zijn. Die stinken, vindt hij.
Hij had ook een houten vogelimitatiedingetje mee, maar dat was een fluitje waar je het geluid van een leeuwerik mee kon nadoen. Tijdens zijn speech heb ik daar, op zijn verzoek, ene half uur op zitten kwinkeleren.
Frans Zwarts van het UCF, wiens idee deze cafe-lezingen zijn, bekende na afloop dat hij eigenlijk vogels haatte, al van kindsbeen af.
Want het gezin woonde vroeger op de bovenste verdieping van een portiek, en daar fladderden altijd naar-binnen-gevlogen vogels die de uitgang niet meer konden vinden. Sinds Piersma hem aan de kanoet heeft voorgesteld is Zwarts om.
Kanoeten zijn, net als Theunis Piersma, dol op schelpdieren. Fluitjes zijn er, zover ik weet, niet van.
(De foto's zijn van Jacob van Essen)
(De foto's zijn van Jacob van Essen)
