When you're chewing on life's gristle

Hier zien we het gezin van Roger Eddy (zelf met een pijp in zijn mond) op de boerderij in Newport, Connecticut. Eddy was een man die alles kon: in de Tweede Wereldoorlog strijden voor de Aleuten, een boerderij drijven, boeken schrijven en zich laten verkiezen als Republikein in het Huis van Afgevaardigden. 

Maar zijn grootste bijdrage aan de wereld is een hol cilindertje van roodgeverfd beukenhout met een nikkelen kegeltje erin, dat aan een kant met een schroef vastzit. Als je aan die kegel draait, schuurt dat langs het hout en dat maakt een piepgeluid. 

Dat geluid doet een beetje aan vogelgekwetter denken, maar niet van een bepaalde vogel. De meningen daarover verschillen trouwens, want sommige collega's op de krant doet het vooral denken aan het gekras van nagels op een schoolbord. 

Eddy hoorde er ook vogels in. Toen hij besloot die dingen te gaan verkopen noemde hij ze Audubon Bird Call. Audubon was een befaamde ornitholoog, wiens platenboek The Birds of America begin negentiende eeuw verscheen en nog steeds als een meesterwerk geldt. 

Het schijnt dat op de dag van Eddys dood in 2003 (hij werd 83) de bestellingen nog binnenstroomden. Ze werden thuis gemaakt, zoals deze foto uit 1950 toont. Twee nazaten namen het bedrijf van hem over, zodat je deze dingen nog steeds voor een paar euro bij outdoorwinkels kunt kopen of bij Amazon.com kunt bestellen. Volgens het opschrift kun je er uitstekend vogels mee lokken, al trappen die in mijn tuin daar niet in.

Irene gaf me er eentje voor mijn verjaardag, en die had ik mee naar het Cafe van de Kleine Wetenschap, dat ik dinsdag aan elkaar praatte. Het had als thema 'De stille lente' en Theunis Piersma, hoogleraar trekvogelecologie, kwam er vertellen over het verdwijnen van weidevogels, waaronder de leeuwerik. 

Piersma is dol op vogels, maar meer nog, vertelde hij bij het etentje vooraf, op schelpdieren. Dat is zijn favoriete diersoort, zoals zoogdieren zijn minst geliefde zijn. Die stinken, vindt hij. 

Hij had ook een houten vogelimitatiedingetje mee, maar dat was een fluitje waar je het geluid van een leeuwerik mee kon nadoen. Tijdens zijn speech heb ik daar, op zijn verzoek, ene half uur op zitten kwinkeleren. 

Frans Zwarts van het UCF, wiens idee deze cafe-lezingen zijn, bekende na afloop dat hij eigenlijk vogels haatte, al van kindsbeen af. 

Want het gezin woonde vroeger op de bovenste verdieping van een portiek, en daar fladderden altijd naar-binnen-gevlogen vogels die de uitgang niet meer konden vinden. Sinds Piersma hem aan de kanoet heeft voorgesteld is Zwarts om. 

Kanoeten zijn, net als Theunis Piersma, dol op schelpdieren. Fluitjes zijn er, zover ik weet, niet van.

(De foto's zijn van Jacob van Essen)

Een nijlpaard dat Gurbe heet

Dit filmpje zette oudcollega Marius Dussel online. Het is een bezoekje van LC-redacteuren met kroost aan de dierentuin in Emmen, in 1988 of daaromtrent. We hadden een jaar lang een nijlpaard geadopteerd, eentje die nog zwanger bleek ook, en daarom mocht de redactie een naam bedenken voor de nijlpaardenbaby. Dat werd Gurbe.

We hadden een bus gehuurd om op een zaterdag met zijn allen naar Gurbe en de rest van de dierentuin te kijken, met patateten in het restaurant na. Ik had Rik meegenomen als kind, iedereen verbazend dat ik zomaar ineens een klein kind bij me had. Vooral Jans, herinner ik me, was heel erg van hem gecharmeerd.

Rik had een open kijk op de natuur, nog niet beinvloed door de sentimentaliteit die mensen later op school en thuis aangeleerd wordt. Zo was er een soort kinderboerderij met piepende kuikentjes in een grote bak. Daar kon je - of het mocht weet ik eigenlijk niet - je hand in leggen en dan gingen ze erop zitten.

Nadat we dat hadden gedaan vertelde ik Rik dat ze die kuikentjes later aan de tijgers zou voeren. Ik was benieuwd wat hij daarvan zou vinden. Wat ik me herinner is dat hij kort knikte, alsof het voor de hand lag om dat te doen, en het verder ter kennisgeving aannam.

Drie per dag poetsen

Dit is op de Swart Dune, een geweldig mooi, heide-achtig natuurgebiedje op Terschelling met een paar spookachtige dode bomen erin. Het muziekje van Game of Thrones spookte me erbij door het hoofd, omdat je elk moment een ridder te paard verwacht.

Daar was ik veel te vroeg voor de voorstelling 'In Limbo' van theatergroep 'Berg&Bos', een eindje verderop, zodat ik een tijdje tegen een van die bomen aan heb gezeten.

Ridders kwamen er niet voorbij, wel verderop op het ruiterpad drie wandelaars, die van verre zwaaiden. Toen ze binnen gehoorsafstand waren riep de man (de anderen waren beide vrouw) of ik van tandenpoetsen hield.

,,Wat zeg je", riep ik terug.

,Hou je van tandenpoetsen", herhaalde hij en hield een tube tandpasta omhoog. ,,We hebben net bij dit pad tandpasta en een tandenborstel gevonden."

,,Niet van mij", zei ik.

,,Okay", zei de man. ,,Maar wel goed poetsen hoor! Drie keer per dag!"

,,Ik doe het twee keer", zei ik. ,,Dat is goed genoeg."

,,Alleen als je er ook bij flost", zei de man en toen waren ze min of meer voorbij.

Het was geen voorstelling. En in Game of Thrones hoor je ook nooit iemand over tandenpoetsen.


(De eerste foto is gemaakt met de zelfontspanner)

10 juni 2013

Het lijkt aangenamer dan het is, want ik heb zojuist de kachel aangedaan. Maar de tuin komt op gang, dat dan weer wel. En het zit wel prettig, zo met de lente in je rug.

Schop onder de kont

Zo ziet 'Moed' eruit, althans in de ogen van beeldhouder Pier Pander, die volgend jaar 150 zou zijn geworden als hij nog zou leven, en in de ogen van Louis Couperus, die maandag 150 wordt. ,,Kracht, kalm bewust, is sterk gespierd de arm. Moed welft zijn borst breed als een wal omhoog", schreef Couperus lyrisch over dit beeld, en over zijn buurman, 'Kracht'.

Die twee staan met drie andere beelden in het Pier Pandertempeltje in de Prinsentuin en de voorstudies staan in het Pier Pandermuseum, in hetzelfde park. Het tempeltje is bijna altijd dicht, maar het museumpje is elk weekeinde open. Daar maakte ik, vanwege de verjaardag van Couperus, vanmiddag een paar foto's. Deze staat me wel aan, vanwege dat eigenaardige licht.

Toen Marcel Broersma een paar jaar geleden zijn Pander-biografie had geschreven was hij wel wat onder de indruk van diens werk, zei hij. Mij is dat nooit zo gelukt, het is allemaal wat week, 'sterk gespierd' en een 'borst breed als een wal' zien er in onze tijd heel anders uit.

Dat weke is ook wat kritische lezers altijd tegen hebben op 'Eline Vere'. Toen ik dat op de middelbare school voor de lijst las (doen mensen dat nog?), vond ik het een fantastisch boek. Maar mevrouw Jongbloed, de moeder van een klasgenote, vertelde dat ze die Eline het hele boek lang het liefst een schop onder de kont had verkocht. Om een of andere reden weet ik dat nu nog steeds.

De natste ster van Hollywood

Vanavond net een gesprek gehad over zwemmen, zwemles, zwemwedstrijden. Met iemand (de oudcoach van het sportteam van de Falkland-eilanden, jawel) die niet alleen goed kan zwemmen, maar ook nog helemaal lyrisch werd toen hij ging vertellen over hoe hij met dolfijnen heeft gezwommen in Eilat en in Harderwijk. Dat is volgens hem het mooiste wat er is.

En even later las ik dat Esther Williams op haar 91-ste is overleden, de vrouw die in kort na de Tweede Wereldoorlog een filmster werd in een heel eigen, inmiddels uitgestorven, genre: de watermusical. Wie van synchroon zwemmen houdt, heeft niks meegemaakt voor hij Esther Williams heeft gezien. Zij lacht onder water naar de camera, lipstick en haar altijd goed in orde, ze duikt op uit van bovenaf gefilmde wagenwielen van dansers, ze waterskiet met een soort skieende dansgroep achter haar aan, alles bruist en spuit om haar heen - je reinste waterpsychedelica.



Ze wilde zelf graag ook eens rollen op het droge, en die kreeg ze uiteindelijk ook wel, maar haar forte was nu eenmaal dat zwemmen.

De foto hierboven komt uit 'Dangerous when wet' uit 1953, waar ze als gimmick met Tom en Jerry zwemt. Toegegeven, dolfijnen zijn het niet, maar het is ook heel bijzonder.

Loopneus op wandeltocht

Vraag me niet waarom, maar ik had het met Arjan, die arts is en ongeveer in hetzelfde tempo loopt als ik, zodat we de tweede helft van het Rondje Ameland als duo aflegden, over bloedneuzen. Dat ik die bij vlagen geregeld heb, en meestal op ongelukkige momenten.

Arjan vertelde dat hij als kind, met zijn ouders op kampeervakantie, eens bij een meer in de buurt van Annecy was beland, daar gretig als hij was al zijn kleren had uitgetrokken en zo in het water was gedoken, en zo met zijn gezicht op een ondiep gelegen rotsblok. Knockout, een toevallige voorbijganger trok hem op het droge. Zijn neus staat sindsdien een beetje scheef, maar hij heeft nooit meer een bloedneus gehad.

Ongeveer bij dat verhaal, het was op het Oerd vlak bij die eerste strandovergang, begon eerst mijn ene neusgat te bloeden en toen mijn andere.

Zodat ik met twee gaasjes in mijn neus bij de volgende post aankwam. ,,Toepasselijk", becommentarieerde  Jan Nijenhuis op Facebook. ,,Een loopneus op een wandeltocht."

(De foto's zijn van Jan Spoelstra. Meer foto's staan hier en hier en hier bij Harmke)

Swiebertjewereld

Kijk, daar staat de fiets van de burgemeester tegen de gevel, in deze foto van Achmeafotograaf Bart die een totale Swiebertje-sfeer ademt.

Het is al oude koek, maar anderhalve week geleden was er een man (en vrouw) of twintig in mijn huis, om onder leiding van een Achmeadame uit Den Bosch een huiskamergesprek te voeren over vast werk en alle veranderingen daarin.

Achmea houdt van dit soort huiskamergesprekken sinds ze daar twee jaar geleden met een groot feest in Achlum mee zijn begonnen. Toen hadden ze als het ware een compleet dorp ingehuurd, nu gaan ze naar huiskamers in Kerkstraten, overal in Nederland. Ik begreep dat ze al in Bavel en Katwijk waren geweest, en nu was Leeuwarden. Alle bewoners van de Grote Kerkstraat hadden een brief in de bus gekregen of ze hun huiskamer beschikbaar zouden willen stellen. Het was de bedoeling dat Doekle Terpstra zou komen (wat gezien de discussie over Thialf ook interessant zou zijn geweest), maar dat werd Bas Haring.

Op die brieven waren maar twee reacties gekomen, en die van mij was het eerst, dus die kamer werd uitverkoren. Ergens jammer, want het was wel interessant als er tientallen aanmeldingen waren geweest zodat Achmea een keuringscommissie op pad had moeten sturen om te kijken of het overal wel proper en netjes genoeg is.

Op de foto's die ik kreeg van fotograaf Bart Maat (en op de foto die in de LC stond, kijk, LC-fotograaf Siep van Lingen staat links eentje te maken) is vooral goed te zien dat mijn televisie groter is dan onze burgemeester. Die zit er pal voor.

,,Hij is zeker ook groter dan mijn televisie", zei de laatste, toen ik daar een opmerking over maakte.

Er werden drie filmpjes opgenomen. Dit zijn ze (en kijk eens wie er bij een van die straatgesprekken zomaar in zit!)