De eeuw van mijn moeder

Een paar dagen geleden was John Cleese te gast bij Twan Huys, voor een publieksinterview in Carré. De uitzending van deze College Tour (zo noemen ze het omdat je er altijd wel iets van opsteekt) was eergisteren al, maar ik zag het nu pas, op uitzending gemist.

Dolgraag had ik erbij willen zijn, want Cleese is fantastisch. Hij schudt de goed geformuleerde anekdotes zo uit zijn mouw. Misschien omdat hij ze vaker heeft verteld, maar dat doet er niet toe. (Deze man en de andere vier van Monty Python volgend jaar in Zomergasten, dat is mijn wens voor 2015.)

Zijn moeder, vertelde hij, was overal bang voor. En als hij haar opbelde om te horen hoe het met haar ging was ze altijd depressief door iets wat er die week gebeurd was. Op een dag stelde hij haar voor, als ze over een week nog zo down zou zijn, om dan ,,a little man'' te bellen die hij kende in Fulham, die langs kon komen om haar te vermoorden. Daar kreeg ze een enorme lachbui van.

Daarna stelde hij, als ze klaagde, soms voor om dan nu maar die man in Fulham maar te bellen. Dat hoefde steeds niet. Ze stierf toen ze honderdeen was.

Dat vertelt hij zo:

She died, eventually, at the age of a hundred and one. And the extraordinary thing is, she was born in 1899, she died in the year 2000; so that her life spanned the entire twentieth century (...) She lived through the First World War, the great depression, the rise of Hitler and Stalin, Second World War, the atomic bomb, the foundation of Israel, the space age, the cold war, the collapse of communism. She lived through it all. Without really noticing any of it.

Eigenlijk hoort zijn stem erbij, maar zelfs op papier is het hilarisch.

Kerstgedachte

Prettige feestdagen allemaal. Kon het even niet laten.

Aan helemaal niks denken

De kostuumfilm Queen Christina uit 1933 met Greta Garbo als de eigenzinnige Zweedse koningin eindigt met een beroemd geworden shot.

De koningin is afgetreden en staart op de boeg van haar schip voor zich uit. Regisseur Rouben Mamoulian had haar opgedragen om aan helemaal niets te denken en niet eens te knipperen, zodat het publiek het einde zelf zou invullen.

Dat probeerde ik ook, toen ik vanmiddag drie minuten lang gefilmd werd door Ismaël Lotz voor zijn doorlopende project Are You Now. Hij filmt mensen 180 seconden en zoomt heel langzaam op hen in. Hij heeft er al meer dan honderd.

Maar aan niks denken, dat lukt helemaal niet. Eerst dacht ik dus al aan Greta Garbo, toen aan het gekke filmpje Crying competition van Brent Hoff, waar mensen proberen zo snel mogelijk voor de camera te huilen en ik had ook nog geen goede openingszin voor mijn column van woensdag. Drie minuten duren dan niet eens zo lang.

En niet knipperen, dat ging evenmin goed. Er zat iets in mijn linkeroog en ik wilde niet wrijven. Nu ja, hier moeten ze het maar mee doen.

(De foto is ook van Ismaël Lotz)

Wereldvrede stap voor stap

Kerstkaarten zijn altijd leuk, maar de kerstpost van Maureen Long uit Portland Oregon die vanmorgen op de mat lag laat zoals altijd alle andere dingen ver achter zich. Maureen Long is de inmiddels 85-jarige dame die ik een keer op een zesdaagse boottocht van Anchorage naar Seattle trof, en die sindsdien nu en dan mijn pad kruist. In 2012 was ze in Leeuwarden. Ze slaat geen kans over om te laten weten hoe dol ze is op Nederland.

Post van Maureen, ik heb het wel eerder geschreven, is een soort kunst. Ze maakt pakjes in pakjes, stopt er allerlei krantenartikelen die ze interessant vindt bij in, schrijft daar van alles op, en draait voortvarend plakband om het geheel om ervoor te zorgen dat het tijdens de transatlantische tocht niet uit elkaar valt.

Zo ziet het eruit, als het op de mat ligt.












Dit is de achterkant, waar ze iets op heeft geschreven maar daar is een enorme sticker overheen geplakt. Je kunt nog net het woord CARE! onderscheiden, waarschijnlijk is dat voor de posterijen bedoeld.






In het pakje zit een ander pakje. So far so good. Maar wacht! Maureen laat immers nooit een kans op verpakken liggen!

Kijk maar, want tussen het pakpapier zit een brief gestoken. Het is een folder van de WILPF, oftewel de Women's International League for Peace and Freedom. Honderd jaar geleden hielden die een congres in Den Haag tegen de Eerste Wereldoorlog. Volgend jaar gaan ze weer naar Den Haag. Voor de wereldvrede.

Achterop heeft Maureen geschreven dat ze van plan is te komen, met een 93-jarige vriendin uit Portland. En Maureens zoon Erin.

Uiteindelijk zit er nog een ansichtkaart en een briefje in het pakje (zie de bovenste foto), en een in vloeipapier gewikkeld plaatje op hout waarop we Santa Claus in Portland zien. Giclee on painted wood, heeft ze er achterop gezet, en het werkje is gemaakt door Lin Haak.

Ook is er een knipsel bijgevoegd over wat het Nederlandse deltaplan voor New York kan betekenen. Yeah, the Netherlands! heeft Maureen erop gezet. Volgend jaar gaat ze er weer heen, als alles meezit.

Kapitein Haak en de wegenwirwar

Vrijdag vertelde ik in mijn column in de Leeuwarder Courant dat wij - chauffeur A en ik - de allereerste spookrijders zijn geweest op de haak om Leeuwarden, die donderdagmiddag is geopend. Dit filmpje bewijst het.

We konden de boerderij waar de opening begon niet vinden. Dat wil zeggen: we vonden hem wel, maar bereikten hem niet. Wat we ook deden, we bleven er maar wat omheen cirkelen. ,,De Haak is kut", had collega S. aan het begin van de week al gezegd. ,,Het is een en al rotondes en stoplichten."

Rotondes en stoplichten, dat viel ons nog wel mee, maar de weg vinden, dat was een andere zaak. Na een uitleg van wel drie, vier minuten van twee mannen uit de Wâlden die nog op de weg bezig waren reden we dus zelfs tegen het verkeer in, dat je op dit filmpje al in de verte aan ziet komen.

De Traffic Manager - een man met een grijze snor en een zachte G - was boos. Zeker toen chauffeur A zei dat collega's van hem verderop ons juist deze kant op hadden gestuurd. Dat was niet helemaal waar, de uitleg was zo ingewikkeld geweest dat hij daar niet uitkwam en maar op goed geluk iets had gedaan.

De muziek is van Dream Theater, A Dramatic Turn of Events. Hoe zoek je het zo uit.

Kommodig!

,,Je moet een paar keer kommodig zeggen", ried televisiepresentatrice en rijsportjournaliste Vanessa Kossen me vrijdag aan. ,,Dat is leuk voor de zaal."

Kommodig, legde ze uit, is Plattdüütsch voor cool, chill, ok, tof, relaxed - noem ze allemaal maar op. Vanessa weet dat, want ze spreekt zelf Platt en heeft eens in de zoveel tijd een zondagochtendprogramma op de NDR dat Hallo Niedersachsen auf Platt heet.

Met haar presenteerde ik vrijdagavond Liet International, vanuit theater Kulturetage in Oldenburg. Dat is een songfestival voor minderheidstalen. Van Sjoerd Bootsma jatte ik de opmerking dat het verschil tussen het Eurovisie-songfestival en Liet International is, dat Liet meer Europees is, en meer visie heeft.

Al was het programma volgens mij alleen te zien op de internetsite van Omrop Fryslan, het werd heel degelijk aangepakt. 's Middags was er een doorloop van het hele programma in het theater, zodat Vanessa en ik het na afloop  konden doornemen. Vanessa had alles op van die kartonnen kaartjes geschreven. Het logo van Liet stond erop: had ze zelf gemaakt, vertelde ze.

We kondigden aan en als een nummer was afgelopen spraken we net zo lang met de zangers van zonet (of met iemand van de band, wie er maar Engels verstond en sprak) tot alles klaar stond voor het volgende optreden. In de generale ging dat soms echt moeizaam, maar 's avonds liep het of we nooit iets anders hadden gedaan. We spraken Duits, Engels, Platt en Fries door elkaar.

Na afloop kwam er een oudere heer met grijs haar op me af, die me uitgebreid complimenteerde. ,,Sehr gut moderiert!", vond hij. Nou dankuwel, zei ik. ,,Wir hatten immer schon ein Rudi Carrell aus den Niederlanden, und jetzt haben wir auch eins aus Friesland!", zei hij er achteraan.

Ik weet niet of het een compliment is als je met Rudi Carrell vergeleken wordt, zei ik. ,,Es war als Kompliment gemeint", zei hij.

Al met al was het zeer kommodig. Dat vond Vanessa ook en die kan het weten want die presenteert vaker in Duitsland.


(De foto is van Laurens Aaij, in het midden staat jurylid Claudia Aru Carreras van Sardinië. Volgens mensen die goed keken heeft ze een tattoe van zichzelf op haar arm.)

Volle kerk door Sint

De kerk van Ballum heeft misschien wel jaren niet zo vol gezeten als op donderdag 4 december, toen Sinterklaas daar de kinderen van basisschool 't Ienster kwam bezoeken.

Er zitten nu zoveel kinderen op die school (64), dat ze met hun ouders en grootouders niet allemaal meer in het schoolgebouw passen. Vandaar dat ze de sleutel van de kerk hadden gevraagd en gekregen. Enige voorwaarde: niet strooien met pepernoten. En liever niet op de renaissancekansel (uit 1604, zat tot in de achttiende eeuw in een Harlinger kerk, in de hal hier hangt een in plastic verpakt verhaaltje van Peter Karstkarel erover).

Sint was eerst bij de school, maar daar was dus niemand. Daarom belde hij met zijn smartphone (wat is het toch een moderne man!) naar Juf Elisa, die hem vertelde dat hij even verderop moest wezen.

Omdat hij toch met dat apparaat in de weer was, nam hij zelf op hoe hij de kerk binnenliep. Het is wat een onbeholpen filmpje, de Sint is niet zo handig en met handschoenen aan wil het niet goed, maar ik krijg altijd een fijn gevoel van zulke filmpjes, Daarom mocht ik het van de goedheiligman op mijn weblog zetten. Geschikte peer, die ouwe.

Aftitelingsfetisjist (2)

Een paar weken geleden werd ik door twee jonge filmers uitgemaakt voor aftitelingsfetisjist, omdat ik  na afloop van een film graag al die namen lees. Meestal ben ik de laatste die nog in de zaal zit.

Gisteravond bij de sneak (de film was Love, Rosie) zat voor me iemand, die bij de aftiteling zijn mobieltje omhoog hield en de langsrollende namen leek te filmen. Hij leek me pas echt een aftitelingsfetisjist.

,,Wat was jij nu aan het doen?", vroeg ik hem toen de lichten aan gingen. Zo vaak tref je niet mensen die zoiets ook interessant vinden.

,,Ik heb een nieuwe app die onmiddellijk vertaalt", legde hij uit. ,,Word Lens. Die was ik aan het testen.  Daarmee kun je in Spanje een menukaart lezen. Maar er zit geen Nederlands bij, hij vertaalde nu alles in het Portugees. Het viel me een beetje tegen."