Mensen moeten meer Willem Elsschot lezen. Wat mij betreft vooral 'Lijmen/Het been', maar ook de novelle 'Kaas', over meneer Laarmans, een scheepsklerk met ambitie die in de kaashandel gaat, als tussenhandelaar.
'Kaas marcheert altijd', is zijn overtuiging, al houdt hij er zelf niet van. Dat heeft een vriend hem verteld, ,,want eten moeten de mensen toch". Zijn vrouw denkt het ook, al waarschuwt ze hem niet te hard van stapel te lopen.
Zijn oudere broer zegt: ,,In jouw plaats zou ik maar eerst terdege nadenken, beste kerel."
Laarmans zet zich met vlijt aan het inrichten van een representatief kantoor, laat briefpapier drukken en laat twintig ton volvette Edammer uit Amsterdam overkomen van Hornstra uit Amsterdam. Tienduizend kazen, ,,in onze nieuwe patentverpakking".
Vandaag wordt 'Kaas' genoemd in de Leeuwarder Courant, in een boeiend verhaal over A-ware, een handelsonderneming die ondermeer kaas aan Albert Heijn levert en een kaasfabriek in Heerenveen opzet. Klaas de Jong is daar directeur van, lezen we. En die wijst in het verhaal op de 'wijze woorden' van Elsschot.
Maar het zijn helemaal geen wijze woorden. Met een geweldig gevoel voor ironie beschrijft Elsschot de totale mislukking van iemand die graag wil maar er voor het oog van zijn vrienden en zijn gezin niks van bakt. ,,Thuis werd nooit meer over kaas gesproken", staat er in het laatste hoofdstuk.
Elsschot is een geweldig schrijver, maar je moet zijn boeken natuurlijk wel helemaal uit lezen. Zo dik zijn ze niet.
(Wie geen zin heeft om het in de winkel te kopen: hier staat de complete tekst)
