Naast die huizen kon je ook in de voormalige synagoge (nu dansschool Saco Velt), in de huidige synagoge (vroeger de kosterswoning), in de voormalige dansschool Terpsichore (nu het huis van mijn buren) en de joodse school, bij mij op de hoek.
Troostwijk heeft er zelf nog op school gezeten. Zo'n joodse school, daar ging je drie keer in de week heen naast de gewone lagere school, begreep ik, ondermeer om Hebreeuws te leren. Al voetbalde hij liever, Troostwijk had er toch goede herinneringen aan.
Naast hem was een klassenfoto opgehangen en hij liet ons raden waar hij stond. Uiteindelijk wees hij het aan, een man met krullen links in de achterste rij. We hadden het allemaal mis.
Eerst vertelde hij over de leuke tijd op school, en over zichzelf, en over hoe goed hij vroeger was in het onthouden van jaartallen.
Toen zei hij: ,,1940'', en herhaalde dat een beetje zuchtend: ,,1940.''
Hij vertelde er nogal nuchter over. In het begin ging het nog, toen kwamen de verboden voor joden-bordjes bij het Vossepark, de Prinsentuin en andere parken, toen mochten ze niet meer bij mensen thuis komen en de klas verkleinde ook voortdurend. Mensen werden gedeporteerd, of ze doken onder. ,,Ik heb ze allemaal gekend en mee op school gezeten'', zei hij.
In februari 1943 stopte het joodse onderwijs. ,,Het schrijnt wel, als je die klassenfoto ziet'', zei hij en vroeg een minuut stilte.
We konden hem van alles vragen, of hij het naar vond om met een jodenster op zijn jas te lopen (niet echt), of Leeuwarden voor die tijd erg antisemitisch was (hij had er als kleine jongen nooit iets van gemerkt).
