Het zware fietsen van de koerierster

Zaterdag is Yoka Beretty overleden, nadat ze thuis van een trap was gevallen. Ze is 87 geworden.

In alle kranten staat een ANP-berichtje met de vermelding dat ze in De Prooi speelde, een matige thriller uit 1985 die niemand heeft gezien. Veel belangrijker is natuurlijk dat ze in De Overval zit, als koerierster.

Johannes observeerde ooit dat vrouwen in Nederlandse oorlogsfilms altijd zo zwaar fietsen, alsof ze voortdurend wind tegen hebben. Daarvoor heeft Yoka Beretty de basis gelegd.

Al valt het eigenlijk wel mee, als je De Overval nu terugziet. Ze rijdt als een gezonde Hollandse meid van boerderij naar boerderij om allerlei verzetsmensen te mobiliseren. Erg ploeterend ziet het er niet uit.

Wel wordt ze onderweg ergens aangehouden door de Duitsers, die een Ausweis willen zien. Verder geen erg spannende scene, maar onwillekeurig vraag je je af: welke straathoek zou dit zijn? Het moet ergens in Friesland wezen.

Inmiddels weten we (zoiets is op Facebook zomaar klaar) dat het Wirdum is.

Haar rol was gebaseerd op Tiny Mulder, heb ik altijd begrepen, en beeldhouwer Tineke Bot heeft het beeldje De Koerierster dat in de Prinsentuin staat volgens mij ook een beetje op deze en die andere oorlogsfilms gebaseerd.

Yoka Beretty kende ik als tv-kijker van de leerzame KRO-filmquiz Voor een Briefkaart op de Eerste Rang, waar ze samen met Willem Nijholt en Rinus Ferdinandusse in een panel zat. Ik geloof dat ze wat grapjes maakten over films, het was in de tijd dat er op tv nog gerookt werd.

Toen ik zelf meedeed aan die quiz hadden ze dat panel al niet meer, toen was er enkel Leen Jongewaard als gast.

(De onderste foto is van het ANP/Kippa)