Het eerste telefoontje over het verhaal was woensdag al, toen het stuk nog moest verschijnen. Meneer Dijkstra uit Heerenveen, wiens voorvader daarbij was geweest. Hij had me ook al een mail gestuurd.
,,Noemt u hem ook in uw verhaal?", wilde Dijkstra weten.
Nou nee, zei ik. De ruimte was te beperkt om alle Friezen die bij Waterloo geweest zijn te noemen.
,,Maar hij is ook meegeweest met de Russische veldtocht", vertelde zijn nazaat. ,,Dat kon lang niet iedereen zeggen. En hij heeft ze allebei overleefd, want hij leefde nog bij de vijftigjarige herdenking van 1865."
Ik voelde me bijna schuldig, toen ik hem erop wees dat ook dat voor meer veteranen gold. Bovendien kwam in mijn verhaal al een officier voor, die ook beide had meegemaakt.
,,Ja de officieren komen in de krant", zei Dijkstra. ,,Maar de gewone man niet."
Vrijdag belde een oud-geschiedenisleraar, ook uit Heerenveen. Ik heb zijn naam ergens neergekrabbeld, het was iets als Riemersma. Hij vond het een leuk verhaal (gelukkig maar) en de afbeelding erbij van de prins van Oranje die gewond raakt, kende hij nog van toen hij voor de klas stond.
,,En weet u, er was ook muziek bij", zei hij. ,,Daar hebt u niet over geschreven."
Voorzover ik weet waren er trommelaars en fluitisten bij betrokken. Niet voor de arbeidsvitaminen, maar als een soort veldradio: zo konden signalen aan troepen makkelijk verspreid worden.
,,Er was ook andere muziek, volksliederen", zei de geschiedenisleraar. ,,Rule Britannia, en It Heitelan. Ik draaide het vroeger in de klas, als ik les gaf over Waterloo. Een plaat van Silberman, met allerlei bestaande muziek, ook geuzenliederen als het Wilhelmus."
Hij bleek bovenstaande plaat te bedoelen. Daarop staat een rapsodie van dirigent en componist Benedict Silberman, van liederen die ze in Waterloo hadden kunnen zingen, als ze het niet zo druk hadden gehad met elkaar de hersens inslaan. Je zou verwachten dat de muziek wel ergens online te vinden is, maar tot nu toe niet.
Ook donderdag belde de allervriendelijkste mevrouw Postmus-Kamminga uit Leeuwarden. Ze is negentig, vertelde ze. Door het verhaal over Waterloo was haar te binnen geschoten dat ze nog altijd de eremedaille in bezit heeft van haar voorvader Homme, die zijn achternaam met een C schreef.
Homme Camminga uit Hogebeintum was bij de Tiendaagse Veldtocht geweest. Dat was weliswaar later dan Waterloo (in 1831), dat wist ze ook wel, maar toch. De Nederlanders rukten toen op om de Belgische opstand in de kiem te smoren. Volgens een speciaal aan Friezen bij de Tiendaagse Veldtocht gewijde website zeiden de Belgen: Die Friezen zijn niet politesse, zij slaan met kolven en steke met messe.
Mevrouw Postmus-Kamminga vertelde dat Homme de Leeuwarder Courant in 1831 nog heeft gehaald. Want een maat en dorpsgenoot van hem, Klaas Miedema, was in augustus gesneuveld. Andere soldaten wilden het geld dat Miedema bij zich had onderling verdelen, maar Homme Camminga stak daar een stokje voor.
,,Dit keur ik af", zei Homme. ,,Maar ik vind mij verpligt, als kameraad dit geld aan zijnen vader te bezorgen, welke een behoeftig man is." Zo was het ook gegaan: de vader bedankte Homme via een bericht in de krant. Het totale bedrag was 16,50 gulden.
Misschien kunt u er iets mee, zei mevrouw Postmus-Kamminga. Dus hierbij alvast, als voorproefje van de krant van 2031. ,,Je zou dat nog vragen!", riep een mannenstem op de achtergrond. Oh ja, voegde ze toe, of ik ook familie ben van de mevrouw Walthaus die vroeger in de Franekerstraat woonde.
