Berlijn

Voor de krant was ik even in Berlijn, bij een try-out van een voorstelling van de Dogtroep. In de Nederlandse ambassade. De voorstelling is geregisseerd door Jos Thie, die van tevoren had gezegd dat die voorstelling een cartoon is, onder meer over Nederland gaat en propvol symbolen zit.

Eerst werden bezoekers door de gloednieuwe ambassade geleid, een gebouw dat wel helemaal van glas en aluminium lijkt.

,,Het ziet er mooi uit'', zei ik tegen niemand in het bijzonder. Een mevrouw die naast me liep, zei: ,,Het ziet er mooi uit ja, maar om te werken...''

,,Werkt U hier dan?'', vroeg ik. Ze knikte maar ze liet er niet veel over los hoe dat dan is. Ik begreep dat het voor haar wel anders had gemogen.

Bij die rondleiding begon de voorstelling ook al een beetje. In de lift stond een van de actrices, die een schoonmaakster uit het oostblok verbeeldde. Ze bedelde bij bezoekers om ''Fire. Fire please.''

Beneden was een beteurde Berlijner van twintig, Joschka Mueller stelde hij zich voor, die zijn aansteker aan haar had gegeven. Maar ze gaf hem niet terug. Ook toen ze na een tijdje weer beneden verscheen en hij op haar afstapte. Ze verstond hem zogenaamd niet en liep de lift weer in.

Jos Thie stond ernaar te kijken. ,,Is dit symbolisch?'', vroeg ik hem. ,,Ik kan me voorstellen dat Berlijners denken, de vorige keer dat we vuur aan een Nederlander gaven, stak die de Rijksdag in de fik.''

,,Oh, daar hebben we nog niet eens aan gedacht'', zei Jos. ,,Dat was wel aardig geweest. Maar dit is een Hongaarse, dus het had niet geklopt.''

De jongen kreeg overigens zijn aansteker niet meer terug.

Macht

Andries Veldman organiseert eens in de zoveel tijd etentjes, in restaurant Piet Paaltjens, met sprekers. Happen met Liwwadders heet het. Elke keer is het leuk, gisteren was het top. Dat kwam van het slechte weer en de voetbalwedstrijd Nederland - Letland.

Deze keer was het op een rondvaartboot, Wetternocht. Het vertrek was bij de Averotoren, en daar zouden we ook terugkomen.

Het praatje kwam van Meindert Schroor, historicus, die de jaartallen en namen van Leeuwarder kloosters en figuren zo uit zijn mouw schudt. De praatjes gaan heel losjes, want iedereen zit al aan het bier. Zo legde Schroor uit dat Snakkerburen Snakkerburen heet vanwege een oud woord voor hoek, net als Sneek. Raadslid Puck van Ulzen zat intussen gewoon te kletsen en vroeg toen: ,,Waarom heet Snakkerburen eigenlijk zo?''

Het regende flink, de boot schommelde soms lekker.

Buiten de stad kwam er een telefoontje van de brugwachter, Van der Hoop. Het woei te hard, hij hield ermee op, we kwamen de stad niet meer in. De brug zou tot acht uur bediend worden, maar dat gebeurde niet meer. Ja, nee, niks aan te doen.

Eerst leek het nog een grap, maar bij de Eebrug in Bilgaard liep de boot vast. Heel absurd. ,,Dat is toch niet te geloven'', zei raadslid Henk Bakker van de CDA. Hij stak een sigaar op en ging meteen bellen. Eerst met Van der Hoop. Die liet zich niet ompraten, ook niet toen Bakker over claims begon.

,,Neem nog maar een biertje'', zei Bakker even later tegen de anderen. ,,Van der Hoop betaalt!''

Puck van Ulzen van de VVD, altijd in voor een lolletje, stelde voor het hogerop te zoeken. ,,Ik vind dit wel leuk'', zei ze. Bakker belde 'zijn' wethouder, Gerrit Krol. Diens vrouw nam op: Gerrit was er niet.

,,Je weet toch wel waar je mannetje zit?'', vroeg Bakker en kreeg het 06-nummer. Krol zat in vergadering en gaf zijn telefoon aan Frans Steijvers. Die was vroeger gemeentesecretaris en gaat over een paar weken met pensioen. ,,Het mag geen argument zijn'', zei Bakker, ,,maar er is hier ook veel pers bij.''

Steijvers belde even later terug. Er was niks aan te doen, de brug bleef dicht. ,,Als dat het overwicht is van Steijvers geeft dat te denken'', zei Puck. ,,Even Dales bellen jongens!'' Nou, de burgemeester bellen, dat ging Bakker te ver, en bovendien gaat die hier niet over. Puck: ,,Ach dat geeft niet, hij is net nieuw, dan kan hij laten zien dat hij gezag heeft.''

Maar de burgemeester werd niet gebeld, de boot bleef liggen. Guus de la Bije, die de nasi had gemaakt, vertrok met een taxi en keerde terug met de auto, om al zijn servies en keukenspullen te halen. De schipper mopperde dat het met Leeuwarden altijd zo is, en dat hij de boot wel naar Wijns zou brengen vanavond. Hier zou hij helemaal leeggeroofd worden, want deze brug is vlakbij de Meenthe, de buurt die zo slecht was dat ze er flats voor moesten slopen.

Intussen naderde het tijdstip dat de wedstrijd Nederland - Letland zou beginnen. Gryt van Duinen van Omrop Fryslan belde een taxi. Een medewerker van Andries Veldman regelde een hele reeks taxis.

Leeuwarden maakt reclame voor zichzelf onder de titel Expeditie Leeuwarden. Om af te rekenen met het vooroordeel dat Leeuwarden zo ver weg is. ,,Ik denk dat dit echt een Expeditie Leeuwarden is'', zei Andries. Een geweldig leuke tocht was het.

Partij Voor Het Noorden

Zaterdag stond er een plastic koe op de politieke markt op de Nieuwestad en Kerst Huisman stond er naast. Het was reclame voor de Partij Voor Het Noorden, die meedoet aan de Europese verkiezingen.

Voorman Teun Jan Zanen was er ook, die werd de hele tijd gefilmd door een cameraploeg. Toen de cameralui weg waren, pakte de partij de koe ook weer in. Dit in tegenstelling tot de SP, D66, PvdA en CDA, die de hele middag nog rozen, ballonnen en snoepjes bleven uitdelen.

Maar Kerst Huisman, oud-collega van de krant en altijd al erg voor het Noorden.

,,Ja, Asing jonge, ik stean ek op de list'', zei hij.

,,Wil jij dan in de politiek?'', vroeg ik. ,,Dat lijkt me niet goed voor je gezondheid.''

,,Nee juh, ik wol net yn de polityk'', zei Kerst. ,,Ik stean pas op noemer njoggen.'' Maar hij was een tijdje geleden wel in Brussel wezen kijken, en het parlementsgebouw, daar was hij diep van onder de indruk.

Zou het nu niet aardig zijn, beste lezers, als jullie donderdag allemaal op nummer negen van de Partij van het Noorden stemden? Ik heb het hele weekeinde al plezier bij de gedachte dat Kerst toch in Brussel zou belanden...

Kinderwagens

Vroeger klaagden vrouwen er altijd over, dat mannen nooit achter kinderwagens willen lopen. Maar tegenwoordig is het juist heel hip, voor jonge vaders. Dat dacht ik tenminste. Het is net of je alleen nog maar mannen achter kinderwagens ziet. Ellen, die erg op dat soort dingen let, dacht dat ook, toen we laatst op een terrasje zaten waar alleen maar kinderwagenende mannen passeerden.

Het Fries Straatfestival was een goede gelegenheid om dat eens te toetsen. We telden terwijl we van het Groot Schavernek naar de Grote Hoogstraat liepen. Eerst leek het er inderdaad op, dat er mannen al het werk doen. ,,Dat komt omdat de kinderwagens steeds mooier worden'', zei een dame die meetelde. ,,Dan willen die kerels wel.''

Maar de vrouwen kwamen sterk terug, De eindstand van de steekproef was 23 vrouwen, tegenover 20 mannen. Wetenschappelijk gezegd is het 53,59 procent vrouw, tegenover 46,6 procent man. Volgend jaar tellen we weer.

The Sopranos

De serie 'The Sopranos' heb ik nog nooit gezien, maar nu ik alle afleveringen van het eerste seizoen van Joop op dvd heb geleend, gaat dat veranderen.

Ik zei dat tegen Hidzer, die veel tv kijkt.

,,Der sjoch ik net mear nei'', zei hij. ,,Ik wyt no ek werom ik de Sopranos net folle oan fyn. Dy haadrol fyn ik krekt in Westereiner. Sanien dy't foaroan by it fuotbal stiet.''

Toch ga ik kijken.

Wrijfsnaarklank

Het werken voor een krant kan heel bevredigend zijn. Een paar weken geleden was ik bij een concert van een groep die Blackstrap heet, niet veel aan verder, maar af en toe hoorde je dat rare geluidje als een gitarist zijn vingers verschuift. Ik vroeg me ter plekke af, of er voor dat geluid ook een naam is.

Een paar dagen later schreef ik er een sterretje over in de krant. Dat was zo:

Wrijfsnaarklank
Het Nederlands mag een rijke taal zijn, er is zover ik weet geen woord voor het eigenaardige geluid dat gitaristen maken als ze hun vingers over de strak gespannen snaar bewegen. Dus niet het getokkel van de gitaar zelf, maar dat metalige, ribbelige, schuierende, op-en-neergaande geluid wanneer ze hun vingers verzetten. Als een zachte ritssluiting. Je hoort het veel bij folkmuziek, bij duo's die Simon en Garfunkel nadoen, maar ook bij weemoedige sologitaarstukjes. Het is geen onhandigheid, want beroemde gitaristen doen het soms ook, volgens mij hoor je het wel eens bij Eric Clapton. Misschien kun je makkelijk zo spelen dat je dat geluid niet maakt, maar dan is het niet ambachtelijk meer, je muziek is niet echt, geen echt mens met echte vingers op echte gitaarsnaren. Het geluid klinkt een beetje als Zieuw!, maar dat is geen mooi woord. Wie wel een goed woord weet, moet dat even opsturen. Waar taalverrijking niet uit zichzelf gebeurt, moeten we een handje helpen.


Afgelopen weekend kwam er een ingezonden brief van Leeuwarder musicus John Eskes. Hij is niet alleen gitarist, maar ook nog eens taalvirtuoos. Lees maar:

In reactie op het sterretje over de wrijfsnaarklank het volgende: als gitarist noem ik dit verschijnsel glide. Niet te verwarren met slide of bottleneck. Zoals in de wereld van de klassieke muziek het Italiaans doorgaans de voertaal is, gebruiken de musici in de popwereld de Engelse taal. Bijvoorbeeld vintage (authentiek), mint (in originele staat) slapping (het hameren op de snaren met bijvoorbeeld de rechterduim) etc.
Nieuwe snaren, en dan wel de zogenaamde omwonden snaren E-A-D en soms G hebben zeer dunne groeven aan hun oppervlak. Na een aantal bespelingen slijten deze ribbels. Tegelijkertijd worden ze ook opgevuld met vuildeeltjes bijvoorbeeld door zweet van de handen en slijpsel van de omwinding van de snaar zelf. Oude snaren hebben hoegenaamd geen slides. Een juiste linkerhandtechniek bevordert het voorkomen van glide. Daarom ververs ik mijn snaren alleen bij uiterste noodzaak. In dat geval: thuis drie dagen lekker inspelen. Weg probleem. Maar toch: soms is het wel heel charmant, vooral bij een Mesa Boogie of Marshall op standje 10!

John. Eskes.


Een paar week later, op 28 mei, kwam er nog een reactie, van muziekhandelaar Bob de Jong.

De wrijfsnaarklank (LC 3 en 8 mei) waarvoor een woord werd gezocht en waarover John Eskes een fraai en informatief ingezonden stuk leverde, heeft in de techniek wel een naam. Het geluidje zit in synthesizers en sampleplayers als effectje onder de knop 'squeek'. Zo kan een toetsenist het in een gitaarnummer naspelen. Kunnen wij het misschien in Nederland in het woordenboek krijgen als 'skwiek'?

Bob de Jong.