woensdag 26 februari 2014

Sic transit gloria Ascona


Zonet hebben we ongeveer tweehonderd elpees weggekieperd. Ze waren nat, de hoezen waren aan het schimmelen en zaten of aan andere hoezen vast, of aan de plaat.

Eens was dit allemaal het trotse bezit van Radio Ascona, maar die bestaat al een tijdje niet meer, daarom was het bij mij in de kelder opgeslagen.
Die kelder is gaan lekken, eerst een beetje en nu behoorlijk, zodat de onderste dozen met platen in het water stonden. 

Het was onduidelijk of de dozen tot nu toe de platen bijeen hadden gehouden, of de platen de dozen. Want die vielen slap en doorweekt uitelkaar toen we de platen eruit haalden. Het karton was een papje. 
De hoezen waren ook niet best meer, bobbelig, opgezwollen en soms met brede stroken witte of gele schimmel.

Kees had een handige kuip meegenomen die wegkan en waar veel elpees in passen. Hier zijn het er nog maar een paar, met Alexander Curly voorop. Die elpee is uit de tijd dat hij een hit had met 'Guus kom naar huus'.
En hier zijn het al een hele hoop. Vooraan ligt het doorweekte singeltje 'Je t'aime... moi non plus' van Serge Gainsbourg en Jane Birkin.


Lang niet alles paste in die kuip, dus is er ook veel in vuilniszakken gegaan.


Ook Herman van Veen en de Zangeres Zonder Naam hadden het niet drooggehouden. Daar hadden we zelf bij Radio Ascona ook altijd moeite mee, om het droog te houden bij Herman van Veen.

dinsdag 11 februari 2014

Het oolijkst pinkelende sterretje

's Werelds lieveling, Shirley Temple, kan men deze week in Tivoli bewonderen en natuurlijk verovert zij weer stormenderhand alle harten. ,,Wat een schat", riep een verteederde huismoeder uit en een bakvischje van 16 wilde, dat zij ook zóó'n aardig jonger zusje had! Shirley is in één woord ,,snoezig".

Wie in augustus 1936 de recensie in de Leeuwarder Courant schreef over 'Our little girl' met Shirley Temple (hier heette hij 'Om hun kind') staat er niet bij. Maar hij maakte er wat moois van. Ik zou ook best eens in een zaal willen zitten met vertederde moeders die dingen naar het doek roepen en bakvissen die verlangen naar zo'n zusje.

Het was sowieso een mooie avond, lezen we, want het Fox-Movietone-Nieuws gaf een uitgebreid overzicht van de Olympische Spelen in Berlijn, met ,,de overwinning van Rie Mastenbroek op de 100 M. en ons waterpolo-team in actie".

Shirley Temple (maandag is ze overleden, 85 jaar) was destijds niet uit de krant te branden. Af en toe waren er artikelen over wat dit zes-/zeven-/achtjarige meisje verdiende en kort na bovenstaande recensie stond er een nieuwsbericht in de LC over een zestienjarige jongen die een brief naar Temples moeder had gestuurd: ze moest 25.000 dollar naar hem overmaken anders zou hij het kindsterretje ontvoeren. De Verenigde Staten zaten tenslotte nog volop in de grote crisis van de jaren dertig.

Shirley Temple en de films die ze jaren dertig aan de lopende band maakte, daar moet je van houden. Daarvoor moet je bestand zijn tegen kokette, schalkse kleine meisjes in dito films. Mijn oma hield ervan, bij haar thuis heb ik er een paar gezien, maar de vonk is bij mij niet overgesprongen.

Dan liever een western als  'Fort Apache' uit 1948. Daarin speelt ze Philadelphia Thursday, een van de vrouwen in het afgelegen fort van de titel - er zit ook een grap over haar rare naam in. John Ford was de regisseur. De muziek was van zijn vaste componist in die dagen, de in Leeuwarden geboren Richard Hageman.

Maar het zijn de films met het schattige meisje waar mensen aan denken bij Shirley Temple. Een paar maanden na 'Om hun kind' draaide in Tivoli alweer een nieuwe film met het kindsterretje, 'Curly top' ('Krullekopje'). De LC-recensent deed er nog een schepje bovenop.


Het oolijkst pinkelende sterretje aan Hollywood's glansrijken hemeltrans, dat zijn vroolijke lichtstraaltjes reeds duizenden harten heeft binnengezonden, is deze week weer in Leeuwarden zichtbaar. Shirley Temple, de liefste actrice van filmland, die de wereld stormenderhand veroverde, kwam naar hier in een film, waavan de gramofoon en de radio al menigen klank verklapt hebben. 

Maar Shirley's bewonderaars zijn natuurlijk niet tevreden met haar stemmetje alleen; zij willen haar geestig snuitje, haar heele sierlijke figuurtje daarbij in actie zien en dus zullen zij in grooten gelaten opgaan om hun vriendinnetje weer alle aandacht te schenken die het verdient.
Mooi hoor. Zo bont kunnen we het nu niet meer maken. Uit het woordje stormenderhand leid ik af, dat het dezelfde schrijver is geweest. Daarom zal ik in een van mijn volgende filmrecensies het woord ook gebruiken. Als eerbetoon aan mijn naamloze voorganger.

(De bovenste foto: Shirley Temple en Walt Disney)


Gezonde spanning


Vanmiddag was de 500 meter heren op tv. Ik zag er, scheefweg, een stuk van toen ik even bij pa was, die gedotterd is en nu moe in bed lag, op de afdeling cardiologie.

De man tegenover pa had zijn vrouw op visite, maar hij keek alleen maar naar het tv-scherm. ,,Ooh!" riep hij soms en schoot rechtop.

,,Uw man mag wel om zijn hart denken", zei ik tegen de vrouw. ,,Kunt u niet beter een rustgevende natuurfilm opzetten over de forel of zoiets?"

,,Dit hou je toch niet tegen", zei zijn vrouw, die het zelf ook spannend vond.

Een verpleegster reed een karretje met een hartslag- en bloeddrukmeter binnen. De man stroopte werktuigelijk zijn mouw op en bleef naar het scherm kijken. ,,Het zal wel wat hoger zijn", zei hij.

Toen ze de bloeddruk van pa aan het meten was, werd ook de laatste rit gereden, met een van die twee broers Mulder.

,,Ja! Ja! Ja!", riep de man tegenover pa steeds luider. De verpleegster keek verschrikt op. En de buurman trommelde van opwinding tegen de bedrand.

,,Komt dit allemaal wel goed?", vroeg ik haar. ,,Dit is  de afdeling cardiologie, is dit niet veel te spannend?"

,,Dit is gezonde spanning", zei ze.

(De foto is wat gek, het is een samengesteld ding van een paar telefoonfotootjes. Met pa gaat alles goed.)

zaterdag 8 februari 2014

за ваше здоровье!



,,Willen jullie wat anders drinken?", vroeg Tom na de koffie, terwijl we naar de 5000 meter schaatsen voor mannen keken. ,,Fris of zo?"

Ja dat is dan zo'n vraag.

Sven Kramer had net gereden, andere bezoekers hadden me erop gewezen wie van de mensen op de tribune zijn moeder is en wie zijn vriendin en dat die ook sport, terwijl de commentatoren op televisie continu statistieken wikipediaaden, snellere rondetijd dan die-en-die, meeste Nederlanders op het erepodium sinds negentienzoveel.

Maar het was nog maar drie uur. Klaarlichte dag. We moesten allemaal nog boodschappen doen. Zelfs Sjoerd vroeger, die er niet in spuwde, zei altijd pas rond een uur of vier: 'De bar kan wel open'.

,,Het is nog wat vroeg op de dag he?", zei ik en de anderen knikten.

Anderzijds: fris is suikerwater dat een mens enkel kan verdragen met gin of rum erin. 'Liever dood dan Fanta' stond er vroeger op een balk in De Welvaart.

Op het beeldscherm stond сочи 2014, en Голландия won er medailles. Koning Willem-Alexander zwaaide bemoedigend.

,,Doe mij maar een borrel", zei ik. ,,In Rusland zouden ze daar ook niet moeilijk over doen." Dat was het startsein voor de anderen om ook om een borrel te vragen. We waren tenslotte eigenlijk in Rusland, hier vanuit de huiskamer.

Naschrift:

Pieter Jan en Tineke laten weten dat ik het mis heb wat De Welvaart aangaat. Daar stond niet 'Liever dood dan Fanta' op een balk, maar 'Liever dorst dan Sinas'. Het was een uitspraak van onze wijze oudbuurman, Gerben de Vries, melden PJ en T. 
Ik hou het er maar op dat ik vaker in De Zwaan ben geweest dan in de Welvaart...

woensdag 5 februari 2014

De wonderbaarlijke fecesvangst



Dit is de gebruiksaanwijzing voor een fecesvanger.

Vorige week kreeg ik hem, na afloop van het Lifelines-onderzoek. Dat is een breed opgezet onderzoek van het UMCG naar de gezondheid van een enorme groep noorderlingen (165.000 tot nu toe). Ik ben er al eerder voor onderzocht.

Eens in de zoveel jaar roepen ze je weer op. Dat was vorige week. Ze meten gewicht, lengte, hart, bloeddruk, longinhoud, je moet op een matje op en neer springen en een reeks reactietests doen.

,,Volgende week zien we u graag weer", zei de onderzoekster, terwijl ze een bruinrode jerrycan op tafel zette. ,,En dan willen we graag dat u uw urine van de dag ervoor hierin meebrengt. U moet hem koel bewaren, maar niet in de vriezer. En als u hem in de koelkast bewaart, kunt u hem beter niet plat leggen want de dop sluit niet helemaal goed af."

,,En dan nog dit", ging ze door. ,,We vragen mensen ook om een monster van hun ontlasting. Maar als u daar niet voor voelt, dan hoeft het niet. Niet iedereen vindt dat prettig."

Ze had er blijkbaar geen benul van hoe nieuwsgierig ik naar dat soort dingen ben. Trouwens, het is allemaal voor de Wetenschap!

,,Kom maar op", zei ik dan ook en ze legde twee rubberhandschoenen, een houten lepeltje, een stuk papier, een plastic potje met schroefdeksel en een afsluitbare plasticzak op tafel.

Het papier hield ze omhoog, het was een zogeheten fecesvanger.

,,U plakt dit in het toilet, en daarin vangt u de ontlasting op. De gebruiksaanwijzing staat er ook op gedrukt. Zorgt u er wel voor, dat hij niet in aanraking komt met vocht, dus ook niet met urine."

.....

In detail zal ik niet treden maar het werkt naar behoren. Wel is het verstandig de handleiding te lezen voor je een fecesvanger in je toilet hangt, want na het ontlasten kan het niet meer.

Ook is het een bijzondere ervaring om een lepeltje in poep te steken. Van het uitlaten van Joppe op Ameland wist ik dat het warm is, en toch is dat steeds weer een verrassing. Het plastic potje bedampte helemaal.

De verleiding om er een foto van te maken heb ik onderdrukt. Ook aan de wetenschap zijn grenzen.



Als goedmakertje daarom dit filmpje van de ballon die je kunt krijgen in het Lifelines-gebouwtje. Het zijn van die sjieke gemarmerde.

,,Eigenlijk zijn ze voor kinderen", zei Aafke, die er achter de balie zit. ,,Maar ze zijn mooi he? Neem er maar een paar mee."


maandag 3 februari 2014

De parabel van de Zenmeester


Wonderlijk, hoe vlot mensen kunnen opnoemen wat hun drie favoriete scenes zijn van Philip Seymour Hoffman, die zondag op zijn 46-ste is overleden. Een overdosis naar het schijnt - hij gebruikte heroine en dronk zo dat hij al vrij jong naar een afkickkliniek ging. ,,I had no interest in drinking in moderation", zei hij een paar jaar terug in The Guardian. ,,And I still don't. Just because all that time's passed doesn't mean maybe it was just a phase. That's you know, that's who I am."

Ik zat over drie scenes na te denken, want op internet hoor je met lijstjes te komen. Maar ik kan niet kiezen, omdat Hoffman van die goeie keuzes maakte. Die indringende eerste verhoorscene uit 'The Master'. De hunkerende en ongelukkige mannetjes die hij neerzette in 'Boogie Nights' en 'Happiness'. De ziekenbroeder in 'Magnolia' (vandaag sprak ik overigens iemand die 'Magnolia' niet veel aan vond, die mensen bestaan ook). De secretaris uit 'The Big Lebowski'. Truman Capote.

Soms blijven scenes je bij omdat ze zo vernuftig geschreven zijn. Zoals die uit 'Charlie Wilson's War', toch al een film vol geweldige gesprekken (geschreven door Aaron Sorkin van 'The West Wing'), waarin Hoffman (hij speelt een adviseur) met een parabel komt, die het op papier al goed doet.
Een jongen krijgt een paard op zijn veertiende verjaardag. Iedereen in het dorp zegt: 'O wat fantastisch!'.
Maar een Zenmeester die in het dorp woont zegt: 'We zullen zien.'

De jongen valt van zijn paard en breekt zijn voet. Iedereen in het dorp zegt: 'O wat afschuwelijk!'
De Zenmeester zegt: 'We zullen zien.'

Er komt een oorlog en alle jonge mannen worden opgeroepen in het leger. Maar de jongen blijft achter, omdat hij zijn voet heeft gebroken. Iedereen zegt: 'O wat fantastisch!'
Maar de Zenmeester zegt: 'We zullen zien'.





.


zaterdag 1 februari 2014

O lieb' so lang du lieben kannst



Ingeborg Stein, de Zwitserse actrice die altijd op Ameland logeerde, kende Maximilian Schell redelijk goed. Maar ze begreep hem niet, omdat hij als acteur zoveel nazi's speelde. Dat vertelde ze me eens aan de bar in de Zwaan, volgens mij naar aanleiding van 'A bridge too far'.

Schell is vrijdagavond overleden, hij werd 83. Daarom moest ik aan Frau Stein denken. Net als zij had Schell een Zwitsers paspoort, maar hij was in Wenen geboren. ,,Ein ewiger Gentleman-Bub‘", schrijft de Frankfurter Allgemeine.

Het zijn minder zijn filmrollen als nazi (hij zit ook in 'The iron cross' van Peckinpah), als Duitse geleerde (in 'The black hole') of als familiehoofd (in de Jeroen-Krabbefilm 'Left Luggage') die bijblijven, maar vooral zijn fantastische documentaire over Marlene Dietrich, 'Marlene', uit 1984. Ze kenden elkaar, omdat ze allebei een rol hebben in 'Judgement at Nuremberg' (de foto hierboven is uit die tijd).

Ze had zich als 81-jarige teruggetrokken in een appartement aan de Avenue Kleber in Parijs. Schell kreeg het voor elkaar haar langdurig te interviewen. Deels in het Engels, gek genoeg, terwijl ze toch allebei Duits spreken.

Maar ze wilde niet gefilmd worden. Dus het enige dat we zien zijn vage beelden van haar raam met vitrage en soms een gestalte erachter, en voor de rest archiefbeelden en opnamen van Schell zelf, die artistiek-radeloos tussen celluloidstroken doolt.

Memorabel zijn vooral hoe ze af en toe hartgrondig Quatsch zegt, en de opnamen van Berlijn, volkomen in puin in 1945, terwijl ze lyrisch over Berlijnse humor en liedjes vertelt.

Mooi is ook het moment dat ze samen 'Der Liebe Dauer' citeren, een pathetisch gedicht over spijt en berouw van Ferdinand Freiligrath. ,,Ist vielleicht ein kitschiges Gedicht, aber ich weiss nicht, meine Mutter liebte das sehr", zegt ze oprecht ontroerd. Hier is dat fragment te horen.