Eilander kijkers

Net toen ik, tijdens een verhaal over films over eilanden, films over waddeneilanden en films over Ameland, erop wilde wijzen dat er zometeen een stukje erotiek zou komen in De Ratelrat (1987) van Wim Verstappen, begon het publiek zelf.

,,Daar zitten Annie en Nadja'', riepen ze.

En even later, in dezelfde scene (een gesprek tussen Peter Faber en Frank Schaafsma op het terras van de strandtent in Hollum): ,,Dat is Zonnevylle!''

Het was mij bij de voorbereiding van de avond in het Van Heeckerenhuis niet opgevallen, maar daar zat inderdaad de oudburgemeester van Ameland achter de hoofdrolspelers.

Het maakte de avond alleen nog maar leuker - dat heb je als je eilander films voor voornamelijk eilander kijkers vertoont. Het stukje erotiek (twee topless dames en zonnecreme, gezien door Faber en Schaafsma) viel erbij in het niet.





Op de foto helemaal bovenaan wordt 'Toteninsel' geprojecteerd, het schilderij van Arnold Böcklin dat eigenlijk de standaard zet voor een heleboel eilanden in films: geheimzinnige, misschien zelfs bedreigende oorden waar je niet weet wat je te wachten staat en waar je niet makkelijk meer afkomt. Er zijn eigenlijk geen films waar eilanden als het ware een 'thuis' zijn: het zijn altijd bestemmingen, daarom beginnen zoveel films over eilanden ook met een veerboot (of een ander vervoermiddel). 

Daarna volgden korte fragmenten uit de volgende films:

1: The Island (Michael Bay, 2005). Een even aanlokkelijk, als nachtmerrie-achtig eiland.

2: Shutter Island (Martin Scorsese, 2010). Zie hiernaast: ook een soort Toteninsel, met een reusachtig gesticht erop.

3: Isle of the Dead (Mark Robson, 1945). Geheimzinnige zaken op een Grieks eiland tijdens de Eerste Wereldoorlog, met Boris Karloff.

4: King Kong (Merian C. Cooper, Ernest B. Schoedsack, 1933) en

5: King Kong (Peter Jackson, 2005): Op het afgelegen Skull Island wordt een reusachtige aap gevonden.

6: Escape from Alcatraz (Don Siegel, 1979). Gevangeniseiland bij San Francisco, waar ze denken dat ze Clint Eastwood vast kunnen houden.

7: Cast Away (Robert Zemeckis, 2000). Tom Hanks weet na 1500 dagen te ontsnappen van een onbewoond eiland.

8: The Ghost Writer (Roman Polanski, 2010). Mooie veerbootscene, mooi eilandhuis, mooi herfstig eiland (gefilmd op Sylt). 

9: Mutiny on the Bounty (Lewis Milestone, 1962). De meer verlokkelijke eilanden, met gulle inboorlingen, verleidelijke en toegankelijke meisjes, overal rijkelijk vruchten en vis. Omdat je als bemanning niet veel meer van het leven kunt verwachten, sla je dan vanzelf aan het muiten.

10: Dr. No (Terence Young, 1962). Ursula Andress rijst op uit de zee en streelt haar schelp. James Bond gaat ervan zingen.

11: The Blue Lagoon (Randal Kleiser, 1982). Paradijslijk leven en schuchtere erotiek op een verder onbewoond eiland. 

12: Jaws (Steven Spielberg, 1975). Een van de beste eilandfilms. Eilanden hebben vaak wat griezeligs en sinisters, maar er zijn ook mogelijkheden tot ongestrafte erotiek. De combinatie van die twee noemen we toerisme. 

13: Schiermonnikoog Rust en Ruimte (jaren vijftig).  Voorproefje voor het waddendeel na de pauze, met een mooi oud filmpje van Schier waarin Rutger Hauer (Fransien herkende hem) als tienjarige optreedt.

14: Zomerhitte (Monique van de Ven, 2008). Gangsterdrukte op Texel.

15: Dokter Deen (verschillende regisseurs, 2011). Monique van de Ven als dokter op Vlieland.

16: Moordvrouw (Tim Oliehoek, 2011). Derde aflevering, opgenomen op Vlieland. De enige keer in de serie dat de zon schijnt.

17: Stranding (Louis van Gasteren, 1957, 1960). Documentaire/speelfilm met een gestrand schip tussen Vlieland en Terschelling. Met een rol voor Frits van Essen, destijds politieman op Terschelling, later op Ameland. Hij werd op de film niet herkend, maar iedereen kende hem nog wel van vroeger.

18: Sil de Strandjutter (Bob Lowenstein, 1974). Klassieke eilandserie, op Terschelling.

19: De Passievrucht (Maarten Treurniet, 2003). Karel Glastra van Loon situeerde in zijn boek scenes op Ameland, maar de filmploeg ging naar Terschelling, want dat was makkelijker. Gesis van het publiek.

20: Het Geheim van Vredenhof (Wibo van der Linde, 1983). Jeugdserie op Schier, die TROS-man Van der Linde maakte na een weddenschap dat het maken van zo'n serie heel goedkoop zou kunnen. Zo ziet het er ook uit.

21: Ameland (Han de Vries). Documentaire met stukjes Sunneklaas. Daar moet maar nooit een echte speelfilm over komen, vond het publiek. Enkele dames riepen 'Baa!'.

22: Dakota (Wim Verstappen, 1974). Kees Brusse vliegt in 33 uur van Curacao naar Ameland. Door gedoe op de set vloog Monique van de Ven niet mee, zodat Brusse de hele tijd maar wat zit te fluiten.

23: De Ratelrat (Wim Verstappen, 1987). Ook Ameland dus. 

24: Stroop (Joram Lürsen, 1998). Korte film bij en in het Pannenkoekhuis in Hollum, op Ameland. 

25: Penny's Shadow (Steven de Jong, 2011). Paarden, meisjes en prille liefde. Heel Ameland deed eraan mee, dus iedereen in het publiek wees elkaar op details.

Een ouder echtpaar informeerde na afloop nog speciaal naar die laatste titel en of die hier op het eiland misschien ook ergens te koop zou zijn.