I'm on a boat

Woensdagavond mocht ik met de watertaxi naar de vaste wal. Die is er al bijna 25 jaar maar ik was er nog nooit mee meegevaren.

Het woei stevig (windkracht zes, zei Richard, die de taxi in een minuut of tien naar Holwerd loodste), zodat het vooral deed denken aan een rit over ruig terrein in een auto zonder vering. Het is onmogelijk om er scherpe foto's te maken, maar hij scheert wel mooi langs de aangemeerde veerboot (rechts op de foto).

Hobbelig of niet, het was heel luxe, iets meer dan een uur na vertrek van Ameland zat ik al thuis.

Het is nu zondagavond, de gewone veerboot is door windkracht zeven een uur te laat. Hij zit helemaal propvol en schommelt een beetje.

Een mevrouw met een zachte G deelt vanuit een tas vol boodschappen (vermoedelijk restjes van het weekeinde) Snelle Jellekoek uit aan haar familieleden. ,,Het lichaam van Jezus'', zegt ze er elke keer bij.

Eilander kijkers

Net toen ik, tijdens een verhaal over films over eilanden, films over waddeneilanden en films over Ameland, erop wilde wijzen dat er zometeen een stukje erotiek zou komen in De Ratelrat (1987) van Wim Verstappen, begon het publiek zelf.

,,Daar zitten Annie en Nadja'', riepen ze.

En even later, in dezelfde scene (een gesprek tussen Peter Faber en Frank Schaafsma op het terras van de strandtent in Hollum): ,,Dat is Zonnevylle!''

Het was mij bij de voorbereiding van de avond in het Van Heeckerenhuis niet opgevallen, maar daar zat inderdaad de oudburgemeester van Ameland achter de hoofdrolspelers.

Het maakte de avond alleen nog maar leuker - dat heb je als je eilander films voor voornamelijk eilander kijkers vertoont. Het stukje erotiek (twee topless dames en zonnecreme, gezien door Faber en Schaafsma) viel erbij in het niet.





Op de foto helemaal bovenaan wordt 'Toteninsel' geprojecteerd, het schilderij van Arnold Böcklin dat eigenlijk de standaard zet voor een heleboel eilanden in films: geheimzinnige, misschien zelfs bedreigende oorden waar je niet weet wat je te wachten staat en waar je niet makkelijk meer afkomt. Er zijn eigenlijk geen films waar eilanden als het ware een 'thuis' zijn: het zijn altijd bestemmingen, daarom beginnen zoveel films over eilanden ook met een veerboot (of een ander vervoermiddel). 

Daarna volgden korte fragmenten uit de volgende films:

1: The Island (Michael Bay, 2005). Een even aanlokkelijk, als nachtmerrie-achtig eiland.

2: Shutter Island (Martin Scorsese, 2010). Zie hiernaast: ook een soort Toteninsel, met een reusachtig gesticht erop.

3: Isle of the Dead (Mark Robson, 1945). Geheimzinnige zaken op een Grieks eiland tijdens de Eerste Wereldoorlog, met Boris Karloff.

4: King Kong (Merian C. Cooper, Ernest B. Schoedsack, 1933) en

5: King Kong (Peter Jackson, 2005): Op het afgelegen Skull Island wordt een reusachtige aap gevonden.

6: Escape from Alcatraz (Don Siegel, 1979). Gevangeniseiland bij San Francisco, waar ze denken dat ze Clint Eastwood vast kunnen houden.

7: Cast Away (Robert Zemeckis, 2000). Tom Hanks weet na 1500 dagen te ontsnappen van een onbewoond eiland.

8: The Ghost Writer (Roman Polanski, 2010). Mooie veerbootscene, mooi eilandhuis, mooi herfstig eiland (gefilmd op Sylt). 

9: Mutiny on the Bounty (Lewis Milestone, 1962). De meer verlokkelijke eilanden, met gulle inboorlingen, verleidelijke en toegankelijke meisjes, overal rijkelijk vruchten en vis. Omdat je als bemanning niet veel meer van het leven kunt verwachten, sla je dan vanzelf aan het muiten.

10: Dr. No (Terence Young, 1962). Ursula Andress rijst op uit de zee en streelt haar schelp. James Bond gaat ervan zingen.

11: The Blue Lagoon (Randal Kleiser, 1982). Paradijslijk leven en schuchtere erotiek op een verder onbewoond eiland. 

12: Jaws (Steven Spielberg, 1975). Een van de beste eilandfilms. Eilanden hebben vaak wat griezeligs en sinisters, maar er zijn ook mogelijkheden tot ongestrafte erotiek. De combinatie van die twee noemen we toerisme. 

13: Schiermonnikoog Rust en Ruimte (jaren vijftig).  Voorproefje voor het waddendeel na de pauze, met een mooi oud filmpje van Schier waarin Rutger Hauer (Fransien herkende hem) als tienjarige optreedt.

14: Zomerhitte (Monique van de Ven, 2008). Gangsterdrukte op Texel.

15: Dokter Deen (verschillende regisseurs, 2011). Monique van de Ven als dokter op Vlieland.

16: Moordvrouw (Tim Oliehoek, 2011). Derde aflevering, opgenomen op Vlieland. De enige keer in de serie dat de zon schijnt.

17: Stranding (Louis van Gasteren, 1957, 1960). Documentaire/speelfilm met een gestrand schip tussen Vlieland en Terschelling. Met een rol voor Frits van Essen, destijds politieman op Terschelling, later op Ameland. Hij werd op de film niet herkend, maar iedereen kende hem nog wel van vroeger.

18: Sil de Strandjutter (Bob Lowenstein, 1974). Klassieke eilandserie, op Terschelling.

19: De Passievrucht (Maarten Treurniet, 2003). Karel Glastra van Loon situeerde in zijn boek scenes op Ameland, maar de filmploeg ging naar Terschelling, want dat was makkelijker. Gesis van het publiek.

20: Het Geheim van Vredenhof (Wibo van der Linde, 1983). Jeugdserie op Schier, die TROS-man Van der Linde maakte na een weddenschap dat het maken van zo'n serie heel goedkoop zou kunnen. Zo ziet het er ook uit.

21: Ameland (Han de Vries). Documentaire met stukjes Sunneklaas. Daar moet maar nooit een echte speelfilm over komen, vond het publiek. Enkele dames riepen 'Baa!'.

22: Dakota (Wim Verstappen, 1974). Kees Brusse vliegt in 33 uur van Curacao naar Ameland. Door gedoe op de set vloog Monique van de Ven niet mee, zodat Brusse de hele tijd maar wat zit te fluiten.

23: De Ratelrat (Wim Verstappen, 1987). Ook Ameland dus. 

24: Stroop (Joram Lürsen, 1998). Korte film bij en in het Pannenkoekhuis in Hollum, op Ameland. 

25: Penny's Shadow (Steven de Jong, 2011). Paarden, meisjes en prille liefde. Heel Ameland deed eraan mee, dus iedereen in het publiek wees elkaar op details.

Een ouder echtpaar informeerde na afloop nog speciaal naar die laatste titel en of die hier op het eiland misschien ook ergens te koop zou zijn.

Notfall in Birma

De band Side Effect uit Yangon (in Birma, of Myanmar zo u wilt) treedt binnenkort op in Berlijn en Hamburg. Dat meldt de Myanmar Times van maandag.

De optredens zijn, meldt het stuk, te danken aan de documentaire 'Yangon Calling' van de Duitse filmer Carsten Piefke. De Myanmar Times meldt als extra aanbeveling dat de film pas nog bekroond werd met de publieksprijs op het Notfall Filmfestival in The Netherlands. Hiernaast staat dat moment, vastgelegd door Daniel van den Berg.

Bijzonder idee: dit kan Aung San Suu Kyi bij een kopje thee hebben zitten lezen.

Bijbels en metworst

Cinema Ascona maakte het afgelopen weekeinde deel uit van het Notfall Filmfestival en kijkt er met tevredenheid op terug. Het publiek hopelijk ook.

Voor een deel vertoonde Cinema Ascona complete films, maar er waren dagelijks ook bijzondere gasten. Hier, voor de geschiedschrijving, een kort overzicht.

Vrijdag

1: Fubar II: Balls to the Wall (2010, Michael Dowse). Sukkelaars proberen zich staande te houden als pijpenleggers in Canada.

2: Andy, Bloed en Blond Haar. (1978, Frank Wiering). Een favoriet van Cinema Ascona, ditmaal vertoond met Frank Wiering erbij.  Hij vertelde dat de film - de enige speelfilm die hij maakte - nog steeds een paar keer per jaar ergens vertoond wordt en hij meestal niet gaat. Voor Notfall maakte hij een uitzondering, en hij raakte er maar niet over uitgepraat hoe leuk hij dit festival vond.

In het gesprek na afloop bekende hij nooit zonder schaamte naar de film te kijken: hij ziet allerlei dingen die hem niet naar de zin zijn en zou de film het liefst over willen maken. Maar dat kan niet: hoofdrolspeler Andy Vrielink, in het echt net zo'n branieschopper als in de film, is aan lymfenkanker overleden.

Paul Verhoeven had hem willen hebben voor 'Spetters' - een film die in Wierings ogen toch al een ripoff is van 'Andy' - maar Vrielink vond Verhoeven een lul. Dus dat ging niet door.

Verder heel veel mooie details, over het huis van Wierings ouders (in de film dat van Andy's ouders), de roze geschilderde auto, die tijdens het filmen steeds verder uit elkaar viel, de ,,nieuwe ongevoeligheid'' die Wiering destijds zag en die hij in zijn film wilde laten zien. Die nu alleen nog maar sterker is geworden, volgens hem.

En dat Jonna Koster, de Marilyn Monroe-achtige vrouw in de film, nu getrouwd is met een belangrijke auteursrechtenadvocaat.

3: Die Reise ins Glück (2004, Wenzel Storch). Eigenaardige Duitse film, een bontgekleurde mengeling van sprookjes, operettedecors en viezigheid. (Opvallend: de Duitse schandaalregisseur Jörg Buttgereit heeft eraan meegewerkt. Die werd op het Notfallfestival nog genoemd als een favoriet door porno- en horrorfilmer Erik Zijlstra uit Franeker).

Zaterdag

1: Come and See (1985, Elem Klimov) Beroemde en nog steeds meesterlijke sovjetfilm over de Duitse bezetting en wreedheden in Wit-Rusland, door de ogen van een jonge jongen. Geen makkelijke kost voor de zaterdagmorgen, maar de zaal zat vol.

2: Otto Pekel. Zaterdagmiddag was Otto Pekel bij Cinema Ascona op het Notfall-filmfestival en al een paar uur later was er een verslag van, gemaakt door cameraman Ronald. Hulde!

Het tiroler muziekje dat bij zijn nieuwste filmpjes zit, verklapte Otto, is uit de tijd dat hij zendpiraat was. In het filmpje hoor je hem de bedragen opsommen, die hij eigenlijk nog als boetes aan de radiocontroledienst zou moeten betalen.

,,Waarom ben ik zo bijzonder voor jullie'', vraagt hij zich nog af ook. Nou, hierom bijvoorbeeld.

Otto had op ons verzoek metworst meegenomen van slager Meinie Koning van de gelijknamige versmarkt, die er goed in ging. Hij kwam bovendien met een nieuwtje: Otto Pekel gaat aan de volgende gemeenteraadsverkiezingen meedoen, met een eigen lijst.

(Een verslag staat op de site van Prachtig Pekela, ook Lars komt erin voor.)

3: Aachi & Ssipak (2006, Jo Beom-jin). Zuidkoreaanse manga over een toekomst waarin energie gewonnen wordt uit poep, die beloond wordt met sterk verslavende lollies, waar een bende jacht op maakt. Een van de bezoekers omschreef het als ,,een soort smurfengenocide''.

4: Hanna (Joe Wright, 2011). Meisje is door haar vader opgevoed tot moordenares, en gaat op missie. De film sloeg zo aan, dat hij dadelijk erna nog eens is vertoond in een andere zaal.

5: Bollywood. Een reprise van het programma dat Ascona in mei in de puddingfabriek in Groningen had gedaan, maar dan met een iets andere volgorde. Met als hoofdfilm:

6: Enthiran (2010, Shankar). Professor bouwt robot in zijn gelijkenis, die door een boze concurrent omgebouwd wordt tot een machtig wapen. Terminator/Matrix/Frankenstein in Bollywood, dus met zang en dans.

Nou ja Bollywood: eigenlijk is dit een Tamilfilm. Met een Fries tintje, bleek aan het einde. Arjen Tuiten uit Joure stond op de aftiteling. We stuurden een mail om hem te complimenteren. Hij reageerde: ,,Het is een film die gedaan is door Legacy Effects waar ik toen voor werkte, maar heb er zelf niet aan mee gewerkt... Ik zat toen op een andere productie. Dus hoe mijn naam er bij op staat is een raadsel maar goed.''

Zondag

Zondag was voor de religie en de gasten.

1. The Gospel of Caesar (2007, Jan van Friesland). Documentaire over Francesco Carotta, die op basis van taalovereenkomsten en nog zo wat heeft vastgesteld dat Jezus Christus en Julius Caesar dezelfden zijn.

Van Friesland, ouddirecteur van Omrop Fryslan, was erbij en vertelde dat hij bij het maken van deze documentaire veel hinder had ondervonden. Hij was zelfs bedreigd, maar daar wilde hij niet meer over kwijt.

2. Jezus in de cinema. Aan de hand van tien fragmenten gingen Asconalid Jacco de Boer en dominee Mirjam Kollenstaart-Muis het beeld van Jezus, Johannes de Doper en de bergrede bij langs. Na afloop deelde evangelistisch cabaretier Ruurd Walinga bijbels uit aan het publiek.

Veel spot was er niet bij, al schoot de Asconadirecteur bij de film uit 1979 met Brian Deacon als Jezus in de lach vanwege de algemene hoogdravendheid, het keurig geborstelde haar van Jezus en de jute zakken die alle anderen dragen. Veel mooier en aardser is

3: Il vangelo secondo Matteo (1964, Pier Paolo Pasolini), de beroemde verfilming van Pasolini van het evangelie van Mattheus, met de economiestudent Enrique Irazoqui in de hoofdrol, die later nog een tijdlang in Zwolle moet hebben gewoond.

Extra

Verder werd op het festival een film opgenomen door en met kinderen, 'De man in de kelder', onder leiding van Marten Winters, waar ik zomaar de rol van moordenaar in mocht spelen.

De arrestatie door de politie leek zo echt, dat sommigen zich zorgen maakten.Of zich misschien verheugden, dat kan natuurlijk ook.

The Battle of the River Plate

Op de website van de New York Times staat deze foto, tussen een heleboel andere foto's van de schade van orkaan Sandy. Wie hem gemaakt heeft is niet bekend, hij is doorgestuurd door de Metropolitan Transportation Authority van de staat New York, zeg maar de plaatselijke Prorail.

Niet alleen is de foto op zich al absurd, maar de eigenaar heeft zijn boot ook nog eens Graf Spee genoemd, naar het befaamde Duitse oorlogsschip. Dat is pas echt verbazend.

Kijk: daar is in 1956 deze film over gemaakt, die eigenlijk 'The battle of the River Plate' heet, van Michael Powell en Emeric Pressburger. (Punten voor wie weet wat deze film met 'Lord of the rings' verbindt.)

Alles, denk ik soms, heeft met film te maken. Maar misschien is het ook wel andersom. Of zit het gewoon in mijn hoofd.

Binnenkort in dit theater

Cinema Ascona op het Notfall filmfestival, 9, 10 en 11 november in Leeuwarden. En daar draait natuurlijk nog veel meer.  Let's go to the movies!