Jean Seberg

Op sommige dagen heeft alles met film te maken. De International Herald Tribune is vrijwel opgegaan in de New York Times. Hij is nu als het ware een editie van de NY Times voor de rest van de wereld.

Wie denkt er dan niet dadelijk aan Jean Seberg, die in 'A bout de souffle' kranten verkoopt in Parijs? Kijk maar naar haar T-shirt. (Die man is Jean-Paul Belmondo.)

Seberg is akelig aan haar eind gekomen. Op haar veertigste pleegde ze zelfmoord, nadat ze eerder een kind had verloren. De treiterij van de FBI zou haar te veel zijn geworden. Die organisatie stuurde roddels over haar de wereld in, omdat ze zich positief over de Black Panthers had uitgelaten.

Dr Zhivago op Ameland

Omar Sharif leek op mijn vader, op de hoes van de soundtrack van 'Dr Zhivago' althans. De hoes zag er ongeveer uit als het plaatje hierbij, maar net even anders. Het was in elk geval niet de hoes die je meestal ziet, met de afbeelding van de filmposter.

Daarom kochten we die plaat een keer voor zijn verjaardag, zodat nu en dan in De Zwaan 'Lara's theme' klonk. Maar voor een cafe was het niet echt geschikte muziek. Dat thema van Lara ging wel, het is ook een hitje geweest, maar de revolutiemuziek was voor de kroeg te onrustig.

Die muziek was van Maurice Jarre, die gisteren is overleden. Hij componeerde ook voor 'Die Blechtrommel', 'Witness', 'Les yeux sans visage' en een heleboel andere films.

Maar vooral ook voor 'Lawrence of Arabia'. Dat thema zit me dankzij Rob die er net over begon nu in het hoofd. Dus die film ga ik vanavond kijken op mijn giant plasma. Motorongeluk, zand, kamelen, een soort sm-scene en 227 minuten lang geen enkele vrouw aan het woord, wat een record schijnt te zijn. Wie mee wil kijken melde zich.

PS: Zowel Omar Sharif als mijn vader zien er nu heel anders uit.

Het openvouwen van een paperback

Zo reageert Hans van der Heijde als je zijn roman ('De Republyk') openvouwt, wat ik altijd doe met paperbacks omdat ze dan beter lezen. (Foto Hannah van der Heijde).

,,Daar kan ik helemaal niet tegen!'', riep hij uit. Het boek was nog maar net gepresenteerd in boekhandel Van der Velde, ik had hem er voor het publiek wat vragen over gesteld. Het is een roman over de onafhankelijke republiek Friesland, er komt een journalist in voor die Asing Boshut heet.



Ik probeerde hem ervan te overtuigen dat het voor een boek beter is als je voor het lezen de rug openbreekt, eerst in het midden, dan nog twee keer in beide helften. Als je het niet doet kan de rug bij het lezen heel lelijk kromtrekken, als een gekantelde halve maan. Hierboven bijvoorbeeld 'Gravity's rainbow' van Thomas Pynchon, dat er overigens exra gehavend uitziet omdat ik het met rood plakband heb gerepareerd.

Volgens mij heb ik dat openvouwen geleerd van Roel, die ook de kaftjes weggooide van ingebonden boeken. Met dat laatste ben ik na een tijdje gestopt. Ook Mary-Jo Arns, die werkcollege gaf bij Engels, vouwde haar boeken open. Ze stopte er van alles bijin, zette strepen en schreef opmerkingen in de marge. Als je een boek uit had, vond ze, moest je de worsteling eraan af kunnen zien.

Dat openvouwen geldt voor pockets en paperbacks, bij een gebonden boek moet het anders. Dat leg je plat op tafel met de bladzijden recht omhoog, en dan vouw je als het ware langs de binnenkant van het kaft. Dat herhaal je om de twintig, dertig bladzijden. Goedkope gebonden boeken met van dat stijve papier blijven dan overigens nog niet open op tafel liggen, maar vooruit.

In de ogen van Hans is dat allemaal heiligschennis, net als bij de jongen die vroeger op Selwerd II woonde en de reeks Prive-domein verzamelde. Die deed die boekjes nauwelijks open bij het lezen, hij hield ze in een scherpe V-vorm voor zich. De boeken hadden na afloop zo naar de winkel teruggekund, of ze nooit een lezer hadden gehad.

PS: Coen Peppelenbos, die me foto's stuurde die ik niet heb gebruikt, is ook tegen het openvouwen van boekruggen, schrijft hij me.

De grafsteenkijkers

Vanmiddag was de crematie van LC-fotograaf Paul Janssen, in Goutum. Hij was al een tijd ziek en omdat hij in een open kist lag, kon je zien hoe griezelig mager hij was geworden. Een naar ding, zo'n open kist. Deze ingevallen gestalte die wel van karton leek deed nauwelijks aan Paul denken. Zijn hoofd lag een beetje scheef naar links.

Paul was dol op vliegtuigen en kon zich amper voorstellen dat andere mensen dat in mindere mate zouden zijn. Ik kreeg een keer een modelvliegtuig van hem op mijn verjaardag, met velpon erbij. De doos moet boven ergens staan, de lijm is vast uitgedroogd.

Hij hield ook van de Dubliners en dat soort folk, en van Kate en Anna McGarrigle. Van hen kende ik alleen het prachtige hitje 'Complainte pour Sainte Catherine', hij had ze geloof ik zelfs wel eens ontmoet. Een van de liedjes die zonet gedraaid werd was van de zusjes. De plechtigheid besloot met 'Layla' van Derek and the Dominoes.

De foto hierboven maakte hij in de Westerkerk. Daar konden, voor een verbouwing tot theater begon, nog een keer de grafstenen bekeken worden die de vloer vormden. Ik vind het een erg mooie foto met al die mensen die speurend naar de bodem kijken, hij hangt bij mij in de hal.

Toen we naar buiten liepen, vloog er net een vliegtuig over. Op dit soort gelegenheden zie je overal verbanden.

Trends in stands

De bedrijvencontactdagen, eens per jaar in de Frieslandhal (die al lang anders heet), zijn leuk van raarheid. Allerlei bedrijven richten daar een stand in om zichzelf te laten zien. Mijn gok is dat niemand weet waarom hij er precies staat, maar dat iedereen ervan overtuigd is dat hij er niet kan ontbreken.

In zo'n stand moet je natuurlijk wel de aandacht trekken. Dus geef je bedrukte pennen weg, of lippenbalsem met een logo, sleutelhangers, borrelnootjes: alles ligt voor het graaien.



Sommigen parkeren auto's of vorkheftrucks in hun stand, of grote borstels, een compleet bubbelbad en een simulatiegolfbaan.



Er liep een meisje rond verkleed als doos, waar je je visitekaartje in kon gooien, nogal dubbelzinnig als je erover nadenkt. Ik durfde niet te vragen of het warm was in haar doos, maar zo zag het er wel uit.





Mannen waren als historische figuren verkleed, of ze hadden een Sherlock Holmespet op.

,,Is dat niet warm, zo'n pet?'', vroeg ik.

,,Verschrikkelijk'', zei de man, met iets van zachte g.

,,Daar word je snel kaal van'', zei ik zonder dat overigens zeker te weten.

,,Het is maar twee dagen, gelukkig'', zei de man.

De meeste aandacht trok de stand van een bedrijf dat zelf stands ontwerpt. Een dame slingerde zich Cirque du Soleil-achtig in de gordijnen op operamuziek met een beat. De stand bleek van een bedrijf te zijn, dat zelf stands inricht. Hun stand was verder vrij eenvoudig, maar wel met een mooie houten vloer, want ze hadden, legde de man die erbij hoorde uit, voor retro gekozen.

,,Wat zijn de trends in stands?'', wilde ik weten.

,,Wit'', zei de man onmiddellijk. En inderdaad, veel stands waren helderwit, een beetje zoals designcafes. ,,Maar je kunt je stand nog zo mooi maken, als er iemand instaat met de armen over elkaar, heb je er niks aan.''

,,Ze hebben ook allemaal grote plasmaschermen'', zei ik, want daar let ik de laatste tijd extra op.

,,Dat is al een paar jaar zo'', zei de man. ,,Maar nu we toch praten, volgens mijn kennen we elkaar. Komt u wel eens in de sauna?''

,,Ik kom nooit in de sauna'', zei ik verbaasd. Misschien dat rare vragen stellen ook hoort bij de aanpak van een succesvolle stand.

Hollumers

Bij de bijbehorende borrel van de Kamer van Koophandel was iedereen. Nou ja, vooral bedrijfsmannen. De representatieve meisjes waren in de stands achtergebleven, om de gratis pennen en de borrelnootjes aan te vullen.



Daar was zowaar ook Evelien, namens een uitzendbureau.

,,Heb je een poken'', wilde ze weten. ,,Ik wil gegevens uitwisselen.''

,,Bijna niemand heeft een poken'', zei ik. ,,Dat is een mislukt gadget.''

Ze gaf me daarom maar een ouderwets visitekaartje.



Bij de Cambuurstand trof ik Hollumer #2, Jan Bruin.

,,Evelien Sinnema loopt hier ook rond'', zei ik tegen hem en hij leek er helemaal blij van te worden. Hij gaf me zijn kaartje met de boodschap dat als ik Evelien weer zag, ik moest zeggen dat ze even bij deze stand kwam kijken.

Een beurs waar je maar liefst twee Hollumers tegenkomt, die is geslaagd.

Kuifje en de Zonnetempel

Sinds ik mijn Viewmaster terugvond, ligt die met bijbehorende schijfjes in de keuken. De plaatjes weet ik zowat uit mijn hoofd, vroeger spaarde ik om ze te kunnen kopen, gefascineerd als ik was door alles dat met 3D te maken heeft.

Jacco kende het fenomeen niet, dus die bekeek 'Kuifje en de Zonnetempel', een mooie platte 3D-serie, waar het lijkt of de figuren uitgeknipt in een kijkdoos zijn gezet.

,,Wat is dit cool zeg'', verzuchtte hij.

De Groene kopen

Op deze foto kijkt H.J.A. Hofland bezorgd in de International Herald Tribune. Hij staat op pagina 12 van de Groene Amsterdammer, die ik zelden lees, maar die me deze week van links en rechts werd aanbevolen.

Kirsten begon: ,,Je moet de Groene Amsterdammer kopen.''

Er staat van alles in over de toekomst van de krant, vandaar. De gedrukte krant, van papier, dus.

Douwe onderstreepte het: ,,De Groene Amsterdammer is een aanrader.''

Zaterdag liep ik langs de Lektuurhal.

,,Hebben jullie de Groene Amsterdammer?''

,,Helemaal uitverkocht. We hebben hem zelf niet eens in kunnen zien'', zei de verkoper. ,,Er schijnt iets over kranten in te staan.'' Ze hebben er nooit zo heel veel van, zei hij.

Boekhandel De Tille dan, die een rek vol bladen heeft. Ik kwam er Jaap tegen, die er ook van wist: ,,Er staan verhalen in over de kranten.''

,,Hebben jullie nog een Groene Amsterdammer?'', vroeg ik de kassier.

Hij liep speciaal voor me naar het bladenrek. Elsevier, Vrij Nederland, Haagse Post, Quote, Men's Health, Panorama: er stond van alles. Maar geen Groene Amsterdammer.

Ook de andere boekhandel, Van der Velde, had er geen meer.

Je moet voor zoiets natuurlijk ook niet naar een boekwinkel, bedacht ik daar. Die trekt juist mensen aan die zich toch al druk maken over de toekomst van de krant.

En ja hoor, bij V&D, waar zulke mensen alleen komen voor ondergoed en shampoo, lagen er nog.

Kortom: bedrukt papier genoeg, maar als je wat speciaals zoekt is internet soms makkelijker. Ben benieuwd of dat ook in De Groene staat.

Hij staat er nog

Straatfoto's van verschillende buitenlandse steden waren er al op Google Maps, maar nu zijn Amsterdam, Groningen en Rotterdam er ook aan toegevoegd. Je kunt als het ware door de straat wandelen en om je heen kijken. Op alle foto's is het mooi weer.
Ik nam een kijkje bij Selwerd I. De studentenflat staat er nog, en van buiten is er sinds 1980 niets aan veranderd.

Groen bier

Gisteren was het Lá Fhéile Pádraig, de dag van de heilige Patricius, die met een klavertje met drie blaadjes de heilige drie-eenheid uitlegde. Ieren vieren dat elk jaar, liefst met rare groene hoedjes op, groene ballonnen, groene vlaggetjes en - zoals gisteren in de Ierse pub - groen bier. Het lijkt afwasmiddel, maar smaakt net als anders.

Mode

Nieuwe mode, las ik: een foto met een blauwe ordner voor je hoofd. (Foto door collega Paul Achterberg)

Heineken? Fuck that shit!

In de mooie film 'Gran Torino' drinkt Clint Eastwood Pabst Blue Ribbon bier, uit blikjes. En niet te weinig ook.

Hetzelfde bier dat Dennis Hopper drinkt als de griezelige Frank Booth in 'Blue velvet'. Frank Booth kidnapt de hoofdpersoon en biedt hem een biertje aan.

,,Doe maar Heineken'', zegt die hoofdpersoon, waarna Frank Booth uitroept: ,,Heineken? Fuck that shit! Pabst Blue Ribbon!''

Tot zover dit volkomen nutteloze weetje.

Thalassa Thalassa

Allemaal Friese dingen in Amsterdam, zaterdagavond. Nou ja, twee.

1: Ik ging bij Jan eten en vlakbij zijn flat lag een driemaster, die me deed denken aan de Thalassa. Dat zeilschip waar we een keer mee naar Terschelling voeren in het gezelschap van een groep stevig drinkende Britten die elkaar bij wijze van vermaak hun blote billen lieten zien.

Er liep iemand voor me op de Jan Schaeferbrug met 'Crew Thalassa' op zijn jas. Ze kwamen uit Bilbao, vertelde hij, en ze gingen nu terug naar Harlingen, het schip ging het dok in.

2: Vanuit Jans raam (daar is deze foto ook gemaakt) kijk je ondermeer op het Muziekgebouw Aan 't IJ, waar Nynke Laverman optrad, voor een uitverkochte zaal. Ik had er ook heen gekund, maar ik ging al bij Jan eten.

Onderweg terug naar het station voor de laatste trein passeerde ik verschillende concertbezoekers.

,,Ik vind het moeilijk om die vertaalslag te maken, emotioneel'', zei een vrouw tegen haar vriend.

,,Ik keek om me heen en toen dacht ik: het is allemaal zwart, iedereen draagt zwart'', vertelde een andere vrouw aan een andere vriend. ,,Maar toen keek ik naar mezelf: ik had ook alles zwart.''

In de trein las een culturele dame die er in Zwolle uit moest het boekenweekgeschenk. Ze had een gesigneerd exemplaar van Lavermans nieuwe cd bij zich.

,,Was het leuk?'', vroeg ik.

,,Het was heel bijzonder'', zei ze. ,,Het is muziek die je eerst beter moet leren kennen denk ik.''

Natura artis magistra

Aan twee van de bomen op het Waagplein in Leeuwarden hingen vanmorgen ingelijste afbeeldingen van vogeltjes. Hoewel ze er wat kwetsbaar uitzien - de lijstjes, niet de vogels - hingen ze er vanmiddag nog. Dat is de hoofdstad van Friesland: een beeld van een koe, een beeld van een paard, portretten van vogeltjes, grote plastic eieren op een plein. En bij Cambuur hebben ze toch kunstgras?

Last rides

Mijn auto, die dit jaar nog niet van zijn plek is geweest, had een startkabel nodig om weg te komen. Alle lichtjes van olie en zo gaan branden als je schakelt, er rammelt iets achterin en de uitlaat lekt, zodat hij beschamend luid proest en af en toe knalt.

Ik bracht hem naar Hans Peugeot, want hij moet APK-gekeurd worden en misschien moet ik maar een andere kopen, ik weet het niet.

Hans, die altijd wijze raad heeft, zei: ,,Wat moet je nou met een auto waar je maar een paar keer per jaar in rijdt? Daar zou ik eerst maar eens over nadenken.''

Bij Hans lopen steevast interessante figuren in en uit. Terwijl ik daar aan de koffie zat, kwam er een gebroken-Engels, gebroken-Nederlands sprekende Afrikaan binnen met een integraalhelm als een hoed bovenop zijn hoofd. Hans kent hem wel, hij exporteert auto's naar Afrika.

Of Hans nog Peugeots 309 heeft staan. Liefst diesel, maar benzine is ook goed.

Hans keek me vragend aan. Mijn auto is een Peugeot 309. Ik knikte een beetje.

,,Buiten staat er nog wel een, benzine'', zei Hans. ,,Ga maar kijken.''

Even later zagen we hem wat om de auto lopen en in de kofferbak kijken.

,,Met een beetje geluk is dit probleem ook weer opgelost'', zei Hans intussen. ,,Je moet wel bedenken wat je ervoor wilt hebben.''

Ik keek peinzend, want dat soort dingen heb ik geen idee van.

,,Tweehonderdvijftig?'', suggereerde Hans.

,,Lijkt me goed'', zei ik.

,,Daar moet je wel aan vasthouden'', zei Hans. ,,Het is een Afrikaan, die gaat onderhandelen.''

De man vroeg de sleutels, hij wilde de motor horen. Even later loeide die op volle toeren.

,,De uitlaat is lek'', zei de man, toen hij weer binnenkwam. Dat hadden we binnen allemaal gehoord.

Yes, I know, zei ik.

Misschien had het hem aan het twijfelen gebracht. Morgen zou hij contact opnemen, zei hij tegen Hans. Naar de prijs vroeg hij niet.

Volgens Hans wordt het niks, maar ik hou nog even vast aan de gedachte dat deze trouwe Peugeot misschien wel naar Afrika gaat. (Net als de Peugeots op de foto, waarmee we minstens veertien jaar terug mee door de Sahara reden).

10 jaar

Het valt me nu pas in, maar op de dag dat mijn Grote Plasma gebracht werd, was het precies tien jaar geleden dat Stanley Kubrick overleed. Dat moet een teken zijn, al heb ik geen idee waarvan.



Verwijzingen naar Kubrick kom je geregeld tegen: vorige week nog in 'Watchmen', waar Nixon in net zo'n vergaderruimte zit als de Amerikaanse legerleiding in 'Dr Strangelove or how I learned to stop worrying and love the bomb'.

De foto bovenaan maakte ik op de Kubricktentoonstelling in Berlijn, vier jaar terug, waar ik met zijn weduwe, zijn zwager en zijn dochter heb gesproken. Even pochen.

Kijk. En kijk. En kijk. En kijk vooral deze rare documentaire. Wie er dan nog niet genoeg van heeft, kan dit boek bestellen. Ik heb het niet, maar ergens...

There's a place for us

Me @ West Side Story. Als je goed kijkt zie je het woord intermission, pauze dus, staan. Ik kijk nu echt alles.

You say you want an evolution

Van deze eerdere levens herinner ik me niets, maar dit ben ik als oermens, toen ik nog overal haar had. Linksboven als Australo- pithecus Afarensis (3.700.000 jaar geleden), daaronder homo habilis (2.200.000 jaar geleden), rechtsboven homo erectus (1.800.000 jaar geleden) en dan rechtsonder als homo heidelbergiensis (500.000 jaar geleden).

Je kunt het met elke foto doen op een aan Charles Darwin gewijde site van de Engelse Open Universiteit.



Dit is bijvoorbeeld Andries Knevel. Dat brilletje is fraai, dat moeten ze bij diorama's van oermensen voortaan ook doen.

Oh my god, it's a giant plasma!

Net bezorgd: giant plasmascreen. Aan de grote kant misschien, maar het beeld is prachtig en daarmee zijn de al jaren sluimerende plannen om een filmscherm in de kamer op te hangen ten einde. Voorlopig.

,,Mooi dat mensen nog zo'n aanschaf doen, tijdens zo'n crisis'', zei ik bij wijze van praatje tegen de bezorger. ,,Dat houdt de economie toch nog wat op gang.''

,,Welke crisis?'', zei hij.

Het beeld is uit 'Barry Lyndon', want als eerste test moet je wel een goede film opzetten natuurlijk. En inderdaad, er moet nog een kast onder.

Hast du etwas Zeit für mich...

Anne, die zowel mijn huisarts is als de vader van Rik, hoorde van onze plannen om de film 'Watchmen' te gaan zien in de Imax-bioscoop in Amsterdam. ,,Ik wil wel mee'', zei hij.

Watchmen is een beroemd stripboek, over superhelden, een stap verder doorgedacht en met een heleboel zijsprongetjes. Je doet er een paar dagen over om het te lezen. Rik heeft het gelezen, ik heb het gelezen, Anne is halverwege blijven steken.

Door de tekst heen zit een strip in de strip, en af en toe zijn er tekstfragmenten, stukken uit dagboeken, verslagen van een psychiater. Het speelt zich af in de jaren tachtig, die net even anders zijn. Nixon is voor de derde keer herverkozen en er dreigt een atoomoorlog met de Russen.

De film is nogal overdonderend, zeker als je hem haarscherp, zonder pauze en met gigageluid in de Amsterdamse Imax ziet. Heel veel verhaallijnen zijn gebleven - wie de strip niet heeft gelezen kan er vast geen touw aan vastknopen - en er zijn wat toespelingen aan toegevoegd. Zo weet ik nu wie Kennedy vermoord heeft. Dezelfde moreel onfrisse superheld die in deze wereld het Watergate-schandaal terugstopte in de doofpot.

Er is heel veel in te zien, misschien dat de film daarom af en toe even op slowmotion gaat. Misschien was het nog beter geweest als je hem beeld voor beeld had kunnen bekijken, maar ja, dan ben je weer terug bij de strip.

En dan had je de muziek gemist, die eigenaardig is: 'Hallelujah' van Leonard Cohen bij een vrijscene, Philip Glass bij een ongeluk in het laboratorium en het meest opvallend: '99 Luftballons' van Nena tijdens een romantisch etentje. Dat liedje - ik heb het nooit leuk gevonden - zit me nu, een dag later, nog in het hoofd.

Hij is ook wreder dan de strip, geloof ik, vol ruige schiet-, vecht- en moordpartijen. Op zulke momenten is het ontnuchterend om je huisarts bij je te hebben. ,,Ik heb de afgelopen twee-en-half uur meer bloed gezien dan anders in twee weken'', stelde Anne vast.

Und das so was von sowas kommt.

Zeemanshoop

Deze foto komt van het online LC-archief, hij is van Jan Spoelstra. Ik heb hem een beetje bewerkt. In de verte staat Theo de bakker naar ons allemaal te zwaaien, vanaf zijn boot Zeemanshoop.

Toen we een keer naar een optreden van de Stones gingen, in Den Haag, moesten we eerst langs een garage rijden ergens in het land, waar een old-timer te koop stond. Een bakbeest, iets Amerikaans geloof ik (Plymouth?), waar Theo belangstelling voor had. Hij heeft hem kort daarna gekocht en deed hem na een paar jaar weer van de hand.

Vlak voor het concert zaten we in een cafe, waar het zo gezellig was dat hij voorstelde om daar gewoon te blijven zitten en dat concert verder te vergeten. Doe waar je plezier in hebt, zei hij daarmee eigenlijk, want zo lang duurt het allemaal niet.

Van alles lente

Sneeuwklokjes, crocussen, een roeiboot met een vrouw met een rode jas, woonboot te koop aan de Oosterkade, katten die halverwege de boom weer naar beneden komen, hardlopers die na twintig meter gaan slenteren, merels tussen de bladeren in de Prinsentuin, een achtergelaten knuffel bij de buste van Van Welderen







Harmoniegangers met kaartjes voor 'Sunset Boulevard', een rij bij La Venezia, een zwaan, dat huis achter de Grote Kerk is eindelijk ook verkocht, wandelende echtparen met de jas los, wielrenners, loslopende honden, lege bierblikjes op een bankje, net geen zon, tulpen voor huiskamerramen. Het is lente.