Leven op zee

Helemaal boven op de Zim Argentina III, op het dak van de brug, was in de harde zon Krzysztof aan het werk, de elektrician. Hij is zo iemand, die overal wel een karweitje vindt, en als hij klaar met een brede glimlach bij je aan tafel komt zitten om te horen of je nog wat leuks te melden hebt, of zelf iets te vertellen. Want Krzysztof (geboren in Polen, opgevoed in een kibboets in Israel, een jaar in Brazilie gewoond, zijn zoon is hoogleraar filosofie in Poznan en Athene, zijn vrouw verkoopt real estate) is werkelijk overal geweest. Tot in Bangla Desh toe, waar het stinkt.

,,Ken je Joseph Conrad Korneziowski?'', vraagt hij op het dek boven de brug. ,,Die heeft geschreven dat er drie soorten mensen zijn, levende, dode en zeelui.''

Hij illustreert dat met de Filippijnen aan boord (de bemanning is achttien man, veertien ervan zijn Filippino). Die hebben contracten voor tien maanden, en vragen dan meestal een verlenging. Dat had ik van een van hen ook al gehoord, die wilde veel geld verdienen om te kunnen trouwen. ,,Het komt omdat ze een plan hebben'', zeg ik.

Dat hebben ze allemaal, zegt Krzysztof, ze hebben een plan als ze 26 zijn en nog steeds als ze 60 zijn. ,,Het zijn dromers. Niks op tegen, als je niet droomt kun je net zo goed dood zijn.''

Maar Filippino's, legt hij uit, kunnen na een tijd op zee het leven op het land helemaal niet meer aan. Op zee is alles geregeld, je werkt, je ontbijt om acht uur, luncht om 12, dinert (is dat een werkwoord?) om zes, 's avonds kijk je video met zijn allen of je doet karaoke als er wat te vieren is. Het leven op het land is dan na verloop van tijd erg ingewikkeld en onvoorspelbaar geworden, ,,omgaan met de vrouw, zelfs winkelen of de elektriciteitsrekening betalen zijn dan heel moeilijk, ze hebben het nooit gedaan, ze zijn er bang voor.''