Nog eens lood en zink

Lood uit Faro is te vinden in de accu van elk zesde voertuig ter wereld. Ik wist dat niet, maar het staat op een bord in het Interpretive Centre, waar je van alles gewaar kunt worden over de geschiedenis van deze omgeving. Die Open-Pit Lead-Zinc Mine is dus niet niks, ook al is hij op het moment praktisch gesloten. Gistermiddag reed ik erheen in de jeep van Rijn, terwijl er over de bergtoppen regenwolken hingen en het gravelpad erheen slikkig was van eerder gevallen regen. Hij is ergens achter Faro in de bergen, maar je mag het terrein niet op. Zodat je alleen door de afrastering zwart-grijze bouwsels ziet die van enorme golfplaten gemaakt lijken die op een grote, dorre grintvlakte staan, met allerlei zware, gele machines erop geparkeerd. Heuvelafwaarts lopen dikke buizen, glimmend natgeregend, naar iets dat uit de verte op een meer lijkt.

Maar dat is helemaal geen meer. Het is een bruingrijze zand- of blubbermassa, die als een meer tussen de bomen ligt. Hier en daar lopen er diepe voren doorheen. Je kunt er van de weg naartoe lopen, over grond die zwavelgeel, bruin en oranje is, en die bezaaid is met stukken buis en zwarte takken en boomwortels. Het regent. Achter me in de hoogte torent een van de grote gebouwen van de mijn, af en toe rijdt een van de zware machines voorbij, voor me glijden stroompjes regenwater naar dat beige-bruine 'meer'. In de verte stopt er een rood autootje midden op, en stapt iemand uit in een geel windjack. Het lijkt iets van een andere planeet.

Het is er heel erg vervuild, vertelt Saskia me later, en het moet eigenlijk opgeruimd worden. Dat hele meer is gevuld met afval van de mijn, en valt het aan de oppervlakte nog wel mee, dieper schijnt het zowat puur gif te zijn. ,,Ik zou het zo laten'', zeg ik. ,,Het ziet er heel onaards uit, er zijn altijd mensen die het leuk vinden en er is hier zat gewone natuur.'' Maar zo werkt het niet: voorheen zijn de exploitanten van de mijn rijk geworden met lood en zink, thans draaien de brave belastingbetalers van Yukon vermoedelijk op voor het opruimen van de troep die ze hebben nagelaten. Tenzij er ineens weer een heleboel zink en lood nodig zijn, natuurlijk, want dan begint alles weer van voren af aan.