dinsdag 16 juli 2024

Pruimtabak en minachting


In de western Horizon, An American Saga Part 1 

(eigenlijk een mini-serie in de bioscoop, zo vol verhalen zit-ie) 

(wel lekker ouderwets, alles komt erin voor, indianen, huifkarren, de cavalerie, hoeren, een vrolijke dansavond met viool, chinezen die aan het spoor werken, kijk maar naar de foto) 

(ik kijk nu al uit naar deel 2) 

in Horizon dus komt een man voor die nu en dan spuugt, liefst pal voor de voeten van iemand die hij niet hoog heeft zitten. We zien het een paar keer gebeuren.

Vermoedelijk kauwt hij op pruimtabak, maar de kleur van de fluim kun je zo snel niet zien. Bovendien ben je afgeleid door hoe belabberd hij spuugt, niet met het krachtige boogje zoals je dat voetballers soms ziet doen. Een keer lijkt het erop dat er een beetje in zijn baard blijft hangen.

In de Zwaan verkochten we een tijdje pruimtabak, van het merk Drachtster Kei. Vaste klant Dirk de Boer kocht dat. Omdat hij de enige afnemer was, sloeg mijn vader het niet meer in toen de voorraad op was. 

Voortaan redde Dirk de Boer zich door een Agio-sigaar - die verkochten we los - doormidden te breken, de helft ervan in zijn mond te steken en de andere helft in zijn jaszak.

Maar: hem heb ik nooit zien spugen. We hadden ook geen kwispedoor in het café, zo'n vaas voor pruimtabakkauwers. Je ziet ze in westerns wel eens in saloons staan. Niet in Horizon, overigens. 

Als ik me goed herinner had Dirk altijd een boerenzakdoek bij zich en veegde er nu en dan mee langs zijn mond. Misschien dat hij het daarin deed. 

Als hij een paar borrels had gehad, drupte het een beetje uit zijn mondhoeken. Dan zeiden we: ,,Dirk, het wordt je tijd, je moet naar huis.'' Vaak probeerde hij er dan nog een te bestellen, maar we waren genadeloos. Getergd riep hij: ,,Ik kom hier nooit weer!'' De volgende dag zat hij op dezelfde plek aan de bar.

Dirk had een paar vaste anekdotes, enkele daarvan over boeren, een mensensoort waar hij niet van hield. Hij had vroeger als knecht bij een boer gewerkt die hem slecht had behandeld. Op een nacht werd Dirk wakker en hij zag dat er vlammen uit het dak van de schuur kwamen. Net goed, dacht hij, en draaide zich nog eens om. De volgende dag was de schuur volkomen platgebrand. Dirk had er zoveel jaren later bij het vertellen nog plezier om. 

Dat was vergelijkbaar met spugen voor de voeten van iemand die je niet hoog hebt zitten.