Franz Kafka overleed op zijn 41-ste. Hij had zijn vriend Max Brod gevraagd om na zijn dood al zijn manuscripten te verbranden, maar dat deed Brod niet. Die gaf er juist drie boeken van uit, Der Prozess, Das Schloss en Der Verschollene.
Voor de Duitsers Praag binnenvielen smokkelde Brod de nalatenschap naar Israel en schonk ze na zijn dood aan zijn secretaresse, Esther Hoffe. Zij veilde een paar handschriften (Der Prozess bracht 3,5 miljoen mark op) en liet de rest na aan haar twee dochters.
De manuscripten, brieven, kaarten en schetsen liggen in kluizen in Zurich en Tel Aviv. Maandag zijn de vier opslagdozen in Zurich opengemaakt, op een geheime bijeenkomst met advocaten erbij en literaire experts.
Want terwijl de dochters Hoffe vinden dat de manuscripten van hun zijn, vindt Israel ze staatsbezit. Daarom komt er een inventaris van de dozen waar de rechter uit Tel Aviv een uitspraak over moet doen.
Je hoopt toch dat iemand van het gezelschap een cameraatje mee de bank in heeft gesmokkeld en stiekem een fotootje maakte of misschien zelfs een filmpje.
Dan kun je die zusters onderling zien kibbelen, want dat schijnen ze te doen over dit kostelijk bezit. Of misschien bekvechten ze samen met de advocaat van Israel, het land dat ze verwijten dat er zelfs geen straatnaam naar Kafka is genoemd terwijl het dan weer wel al die geschriften wil hebben. Hebben ze iets bijzonders aangetrokken voor deze grote dag?
Ondertussen tast de Duitse literatuurwetenschapper bevend in de dozen met papieren, rubberen handschoenen aan, de brilleglazen beslagen van ontroering. ,,Ach!'', roept hij bij elke ansichtkaart.
De advocaten kijken over zijn schouder mee, ook om in de gaten te houden dat de literatuurwetenschapper nog geen snipper Kafka in zijn zak steekt.
Alles onder toezicht van de bankbewakers, brede jongens die in de bank wel meer eigenaardigs hebben gezien maar er gisteravond toch over gesnoefd hebben tegenover hun vriendin.
,,Wat zat er in die dozen dan?'', vraagt zij.
,,Alleen maar schriftjes en brieven'', zeggen de bewakers dan en halen de schouders op, om hun nuchtere houding tegenover de waanzin van de wereld aan te geven.
De verleiding is enorm om het Kafkaësk te noemen.
(De plaatjes komen uit The Trial, de film die Orson Welles maakte naar Der Prozess)
