Zomaar kwam er een mail van Lourens dat Lieneke Jongeling is overleden. Vorige week al, er stond een advertentie in de Volkskrant, schreef hij.
Lieneke Jongeling heette nog Slof, toen ik haar voor het eerst zag vanachter mijn enorme schooltas op de RSG in Leeuwarden. Haar rood gestifte lippen stonden altijd een beetje getuit en ze zag er uitdagend uit, zeker voor die wat stoffige, strenge school waar verder oude heren rondliepen. Ze gaf Nederlands.
Het verhaal ging dat ze, slechts gehuld in een rode sjaal, in een blootblad zou hebben gestaan maar die foto heeft nooit iemand gezien.
Grapjes werden daar niet over gemaakt, want ze was niet mals. Soms zette ze haar tas met een klap op tafel en kondigde aan: ,,Dictee!''. Terwijl wij op lange zinnen ploeterden met 'uitweiden' en 'pyjama' erin, rookte zij een zwaar shagje voorin de klas, want dat deden leraren vroeger.
Later ging ze Jongeling heten, daarna werd ze mevrouw De Jong en woonde ze in een van de flats aan het Van Harinxmakanaal. Uiteindelijk heette ze weer Jongeling.
Door haar, vermoed ik, kwam ik bij de schoolkrant, in het bestuur van leerlingenvereniging Eloquentia en in een team dat meedeed aan Tweekamp, ,,de kwis voor middelbare scholieren''. Dick Passchier en Judith Bos presenteerden het, de jury bestond uit de heren Krijn en Van Pesch.
Een van hen was zo dik, dat hij een stoel had zonder armleuningen, omdat hij daar niet tussen paste. Bij elke twijfel werden ze geraadpleegd. Dus toen ik als antwoord op de vraag ,,Wie schreef de Joop ter Heul-boeken'' antwoordde ,,Cissy Marxveldt'' moesten ze zich beraden. Want het was Cissy van Marxveldt. Ze rekenden het goed.
Later trof ik Jongeling wel eens bij werkweken op Ameland. Uiteindelijk werd ze conrectrix, daarna vertrok ze naar Den Haag, om er rector te worden, iets bij het ministerie van onderwijs, bij hogeschool InHolland en bij de Nederlandse Taalunie.
Ze ontbrak op de schoolreunie in 1992, maar dat had een reden. Een jaar eerder was ze op onaangename wijze in de krant opgedoken. Eloquentia bestond niet meer, maar er had nog geld in kas moeten zitten en die was leeg. Vingers wezen beschuldigend naar haar en ze stortte meteen 10.000 gulden. Omdat er wel 21.000 in had moeten zitten zeurde het geval nog een tijd door tot het onderling geregeld was.
Zo'n leraar die je bijblijft. Ik heb nog altijd een zwak voor vrouwen die en public hun lippen bijstiften. Ze werd 62.
(De foto bovenin komt van Computable.nl, die in het midden van Lienekejongeling.com.)
Naschrift #1
Nog een mail van Lourens: Gaf zij ook niet als strafwerk 100 tafels op? Bijv. van 1234 tot 1334 en heb jij toen niet eens dat via de telmachine van je vader gedaan en zo ingeleverd? Iets wat zij wel kon waarderen, meende ik.
Een ander heeft toen eens 100 verschillende tafels getekend met het getal als typenummer, dat viel toen minder in de smaak.
Naschrift #2
,,Lieneke gaf geen strafwerk'', sms't Wybren me net. En bewijst het met een anekdote: Winter '79, meen ik, bij de arken, dik pak sneeuw. Wij waren aan het sneeuwballengooien. Lieneke komt aanlopen met een andere leraar. ,,Waag het niet'', zei ze en liep verder. Ik maakte een sneeuwbal en gooi 'm zo in haar... nek, in de capuchon. Ze draaide zich om, keek me aan, zei niks en liep verder. Topvrouw.
Naschrift #3
Pieter herinnerde me eraan: er is een band met de Leeuwarder Courant. Van hoofdredacteur Eddy Evenhuis verscheen in 1974 de bundel 'Een affaire', gedichten die zouden zijn ingegeven door zijn, laten we het zo maar noemen, affaire met Jongeling. Ik heb Evenhuis enkel meegemaakt als charmante gepensioneerde heer op het jaarlijkse persbal. Hij schonk me een keer een bundel met een keus uit zijn gedichten. Daarin staat, volgens het colofon, ook een keuze uit 'De affaire', maar rechtstreekse verwijzingen kan ik in het boek niet vinden.
