Vertigo

Vertigo is een film van Alfred Hitchcock uit 1958 - mijn geboortejaar - en een film die ik geleidelijk aan steeds leuker ben gaan vinden. De Nederlandse titel was destijds De Vrouw Die Twee Keer Leefde. Het is een thriller, natuurlijk, maar op een dromerige manier verpakt in heel trage beelden, waarbij de hoofdpersonen eindeloos lang door San Francisco rijden. Zo is het als het ware ook een gids door de stad, en die ben ik gisteren gevolgd.

Dat wil zeggen, voorzover dat kan, want het is een hele toer om de plekken te vinden waar de opnamen zijn gemaakt. In het Visitor Centre hier weten ze helemaal van niks en kunnen ze alleen kant en klare wandeltochten aanbieden door Chinatown en zo. Gelukkig zijn er mensen die meer weten en dat op internet zetten.

Ik heb zodoende een paar raadsels opgelost. Zo weet ik nu waarom James Stewart en Kim Novak zoveel autorijden in de film: de plekken waar ze komen liggen een heel eind uit elkaar, ook al is downtown San Francisco helemaal niet zo groot. Als je van de ene plek naar de andere loopt, kom je de hele binnenstad zo'n beetje door, en onderweg vond ik ook nog het cafe van Francis Ford Coppola, maar dat was helaas gesloten.

Het aardige is, dat je op de meeste plekken wel iemand treft die ook enthousiast is over de film. Zo was ik in het museum waar James Stewart, die als prive-detective Kim Novak moet schaduwen, haar begluurt terwijl ze naar een schilderij kijkt. De jongen van de informatiebalie sprong er meteen achter vandaan, toen ik daar vroeg of ze wisten in welke zaal dat is opgenomen, en hij liep met me mee naar Gallery 6. ,,Hier stond de suppoost die James Stewart een museumgids geeft'', zei hij hulpvaardig, terwijl we op precies dezelfde plekken stonden. ,,Daar zat Kim Novak, ongeveer ter hoogte van dat beeld daar, en waar nu een stilleven hangt hing het portret waar ze naar keek. Dat schilderij is in de studio gemaakt, en is er nu niet meer, maar de twee ernaast hebben er tot voor kort nog gehangen. Het ene is nu naar Londen voor een tentoonstelling, het andere is in depot.''

Ook was ik in de Mission Dolores, een van de oudste kerkjes van de stad, waar Stewart Novak begluurt terwijl ze een graf bezoekt. Het is een heel druk bezocht kerkje, er stoppen bussen vol toeristen, en er hangt een zwaar katholiek sfeertje. Dus ik voel me een oppervlakkige lul als ik in de winkel vol heiligenplaatjes en hangers van Sint Christoffel vraag of ze weten waar die filmgrafsteen uit Vertigo heeft gestaan. Maar ook hier zijn ze dadelijk enthousiast. De jongen bij de kassa vertelt dat de steen er tot in de jaren zestig heeft gestaan, en de huidige curater er naar op zoek is, omdat hij hem wel terug wil hebben. En de gezette Italiaanse vrouw bij de ingang vertelt hoe dol ze is op alle Hitchcockfilms, hoe het hier altijd wat drukker is dan gewoonlijk als Vertigo weer eens op tv was, maar dat de topfilm die zich in San Francisco afspeelt wat haar betreft Bullitt is, een auto-achtervolgingsfilm met Steve McQueen.

James Stewart raakt Novak kwijt (ga de film maar zien) en vindt dan een vrouw terug die heel veel op haar lijkt. Die logeert in een hotel, dat Empire heet en waar een enorme groene neonreclame buiten aan de gevel hangt. Dat hotel bestaat ook, maar het heet tegenwoordig York, het ziet er heel sjiek uit en de neonreclame is weg. Binnen vraag ik aan de dame achter de balie of ze ook iets over Vertigo weet, en ze wijst me naar de telefooncellen, waar een poster hangt met Hitchcock erop, en een ingelijst krantenartikel uit de tijd dat de film is gerestaureerd en heruitgebracht, 1996. Daar vertelt Kim Novak, even terug in de stad en een dagje ouder, dat ze destijds niet zelf autoreed, want ze had niet eens een rijbewijs. In de scenes waarin we haar in haar groene auto zien stappen en wegrijden stuurt ze alleen maar zelf, er zat een klein mannetje in de auto verstopt die het gas en de rem deed en het was heel eng.

Ik hou erover op, maar het heeft me meer dan een dag gekost en ik voelde me erg voldaan toen ik uiteindelijk het bloemenstalletje op Post Street, dat er nog steeds staat, op de foto zette. San Francisco is een mooie stad, en om er aan de hand van Hitchcock doorheen te lopen maakt het zeker niet minder.