Frau Stein is vrijdag overleden.
Het zat er natuurlijk in, ze was heel oud, al deed ze altijd geheimzinnig over haar leeftijd. Dat hoort bij actrices.
Frau Stein, wier voornaam Ingeborg was, woonde in Zwitserland en kwam jarenlang ieder jaar op Ameland met de auto. Ze logeerde in de Zwaan en zat elke avond bij ons aan de bar. De foto hierboven is van 1978 of daaromtrent. De foto lager hieronder moet uit ongeveer dezelfde periode zijn.
Als je naast haar ging zitten, legde ze haar hand op je arm en zei, heel nadrukkelijk, hoe wunderschön ze het vond om je weer gezond en wel aan te treffen. Bleib gesund! schreef ze ook altijd met enorme letters onder haar brieven en kaarten. Als ze iets vertelde, zwaaide ze met haar handen en trok bijpassende gezichten. Ze liet zich altijd overhalen om een wijntje meer te nemen dan ze van plan was.
Elk jaar had ze knipsels mee van de stukken waarin ze had gespeeld van Stefan Zweig of Goethe of Schiller, of lange theatermonologen die ze in Solothurn in haar eentje deed. Er was een toneelauteur waarvan ze eens vertelde dat ze die immer so leidenschaftlich gern gespielt hatte, maar ik weet niet meer welke.
Overdag ging ze wandelen, om stukken voor te bereiden en omdat ze de wolken en de lucht op Ameland zo mooi vond. Ze aquarelleerde die ook, bij pa en mem hangen nog werken van haar en ik heb een paar maand geleden vijf overgenomen van Alie, die kleiner is gaan wonen.
Toen wij al niet meer in de Zwaan zaten kwam ze nog steeds elk jaar, maar het kostte haar meer moeite. Op het laatst reed mem met haar mee naar het strand en zette een stoel voor haar neer bij de waterkant. De laatste jaren kwam ze niet meer, maar ze schreef wel regelmatig. Soms belde ze huilend op omdat ze Ameland zo miste.
Er waren wat mysterieen rond Frau Stein. Het eerste dat ze uit haar tas pakte als ze haar kamer inrichtte was een portefeuille met drie foto's, die ze uitgeklapt op tafel zette. Een van de foto's was een portret van Rudolf Steiner, die ze heel erg bewonderde. Het middelste plaatje was, als ik me goed herinner, een kasteel, en dan was er nog een foto van een man. Met hem was ze getrouwd geweest werd wel eens gezegd. Ik vond het onbeleefd haar daarnaar te vragen.
Een jaar had ze een metgezel mee, een restauranthouder uit Zwitserland die Gaston heette.
Pa en mem hebben haar een keer opgezocht en gingen onderweg ook bij dat restaurant aan om Gaston te groeten. Ze werden uiterst kil ontvangen door de vrouw van Gaston - want de man bleek getrouwd. De vrouw had trouwens zelf ook een verhouding, met een van de kellners.
De oudste zoon nam pa mee naar buiten, achter het pand, waar zo'n takel hing die je ook bij Amsterdamse huizen veel ziet. Daar bungelde een strop aan. ,,Die is voor mijn vader'', zei de zoon.
Het Solothurner Tageblatt lost een paar raadsels op. Frau Stein is van 19 november 1919, ze is dus 88 geworden. Ze was Duits, niet Zwitsers, en vluchtte in de Tweede Wereldoorlog uit Berlijn. Uiteindelijk kwam ze in Karlsruhe op een keramiekfabriek aan het werk, en daar deed ze ook een theateropleiding. Theater speelde ze vooral in Zwitserland, bij de Komödie Basel en later in Solothurn. Over huwelijken wordt niet gerept - dat vonden ze in Zwitserland ook een onbeleefde vraag.
