Fons Rademakers

Fons Rademakers, die vandaag is overleden, is de eerste filmmaker die ik ooit heb gesproken. Toen ik nog studeerde was hij in Groningen te gast, bij een retrospectief van zijn werk. Ik vond dat heel bijzonder, dat je zomaar een filmregisseur kon spreken. Dat vind ik trouwens nog steeds.

Daar was ondermeer 'Als twee druppels water', de verfilming van 'De donkere kamer van Damocles' van W. F. Hermans. Die mocht jarenlang niet zomaar vertoond worden omdat Freddy Heineken dat niet wilde, die er geld in had gestoken. Er zit een ex van hem in. Wie de film ziet zal trouwens eerder denken dat Douwe Egberts er de sponsor van was.

Rademakers was een pompeus pratende heer, van wie je verwacht dat hij van cognac en sigaren houdt. Het gesprek met het publiek kon voor hem niet lang genoeg duren. Hij kende iedereen uit de Europese filmwereld, leek het wel, en hij mocht hen graag noemen. Hoe hij met Ingmar Bergman een opzetje had gemaakt voor 'Dorp aan de rivier', Rademakers' eerste film. Trouwens ook de eerste film waarin een zinnetje Fries wordt gesproken, volgens mij.

Hoe W. F. Hermans de manier waarop Rademakers de geheimzinnige verzetsman de film 'Als twee druppels water' laat binnenkomen (per parachute) mooier vond dan hoe de schrijver het zelf in 'De donkere kamer van Damocles' had gedaan.

Hoe hij in Londen had zitten lunchen met Stanley Kubrick, die toen bezig was met 'Barry Lyndon'. Rademakers voorspelde: ,,Stanley, dit wordt een meesterwerk maar het publiek zal het niet begrijpen.'' Hij had gelijk gekregen, onderstreepte Rademakers.

Ik heb ook nog een vraag gesteld. Rademakers onderstreepte steeds dat een goede filmmaker alleen maar films in zijn eigen land of over zijn eigen land kon maken. Iets anders was niet mogelijk, zei hij alsof er geen tegenspraak mogelijk was. ,,En Roman Polanski dan?'' vroeg ik. Daar liet Rademakers zich niet door uit het veld slaan. ,,Ja, maar dat is een joodse kosmopoliet!'', riep hij uit.



(De foto is van Paul Teixeira)