1: foto's
In het Fries Verzetsmuseum werden woensdag verzetsvrouwen Wieke Bosch (1882-1945) en Esmée van Eeghen (1918-1944) in het monument voor het verzet opgenomen. Een grote sprong voorwaarts, want op dat monument staan amper vrouwen.
Nou is het met Esmée van Eeghen zo: als er over haar geschreven wordt, komt dezelfde - mooie - filmsterrenfoto erbij. Veel foto's lijken er niet van haar te zijn.
Tot nu. Want bij de onthulling waren Catherine en Nicholas, geboren in Canada. Hun vader Sander was een halfbroer van Esmée (zelfde moeder, maar zijn achternaam is Schimmelpenninck Van der Oye) en die vertelde vaak en graag over zijn grote zus. Ze kwam uit zijn verhalen naar voren als een moderne vrouw, die met broer David naar jazzconcerten ging en in de oorlog heldendaden verrichtte.
Sander is een jaar of acht geleden overleden en sindsdien hebben zij het album met allemaal foto's van tante Esmée. ,,Goed nieuws'', zei ik na afloop tegen neef Nicholas. ,,Want er is in heel Nederland maar één foto van haar.''
,,Wacht'', zei hij en riep zijn zus erbij. ,,Catherine heeft ze op haar telefoon.''
,,Het zijn maar kiekjes van foto's hoor'', zei ze. ,,Ik moet ze nog inscannen.''
Het waren er tientallen. Esmée als kleuter, Esmée als jong meisje. ,,Ik vind zelf die met haar vriendinnen op straat het mooist. Kijk eens hoe lang ze is en hoe trots ze kijkt'', zei Catherine.
Hier zijn er nog twee:
2: lipstick, poeder, aansteker
Nicholas en Catharina waren er via via achter gekomen dat de rol van hun tante Esmée een dingetje was in Nederland. ,,Onze vader had het vaak over haar, but we didn't know she was such a big deal over here'', zei Catharine.
,,It was new to me'', beaamde Nicholas.
Vandaar dat hun dochter Sophie naar voren kwam met een zilveren aansteker, een lipstickhouder en een poederdoos, die nog van Esmée zijn geweest. Cadeautje voor het museum.
,,Als je de poederdoos open doet kun je haar nog een beetje ruiken'', zei Catherine. Maar dat deed Marre Sloots van het Verzetsmuseum niet - dat zou bijna heiligschennis zijn. ,,Ik ben hier een beetje beduusd van'', zei ze. ,,Dit had ik niet aan zien komen.''
3. Op reis met Esmée
Net voordat haar portretje onthuld werd vroeg een mevrouw met een witte trui het woord. ,,Ik ben gered door Esmée'', vertelde ze. ,,Aan haar heb ik te danken dat ik hier sta.''
Ze was als klein joods meisje door haar moeder meegegeven vanuit aan Esmée van Eeghen en bracht de oorlogsjaren bij nieuwe pleegouders in Oosternijkerk door. Haar eigen ouders werden vermoord in de kampen.
,,Toen ik in Friesland woonde heette ik Mientje Holwerda'', vertelde ze me na afloop. Haar echte naam was Simone van der Linde.
,,Weet u het nog, hoe u met haar op reis bent geweest?'', vroeg ik.
,,Lieve schat, ik was twee jaar oud! Ik ben nu 85!'', zei ze.
