zondag 7 augustus 2016

The Old Building


In de parkeergarage onder het Lincoln Center is het zoeken naar de artiesteningang van de Metropolitan Opera, al hangt er een bordje bij. Een vriendelijke, maar onverbiddelijke bewaker geeft je een sticker met je naam, als je tenminste een afspraak met iemand hebt.

Maar dan sta je ook in de gewelven van de Met, die het komende theaterseizoen viert dat ze hier al vijftig jaar zitten. Dat seizoen begint pas in september, maar het is hier nu al druk, voortdurend lopen mensen naar buiten om een luchtje te scheppen of een sigaret te roken. ,,Er zijn hier onderin nergens ramen'', vertelt de bewaker, die voor iedereen op een knopje moet drukken.

Ik had een afspraak met John Pennino, archivaris. Pennino had Nico de Villiers en mij dingen opgestuurd over Richard Hageman, die van 1908 tot 1922 bij de Metropolitan Opera heeft gewerkt, het grootste deel van de tijd als dirigent. Dus ik kwam Pennino ons boekje brengen.

Pennino is een vrij kleine man met een ronde, montuurloze bril en iets van een bochel - precies zoals je je iemand voorstelt die onderin een beroemd operagebouw archieven bijhoudt in gekoelde ruimtes zonder ramen.

Hij werkt hier nu een jaar of dertig, vertelt hij. Daarvoor was hij librarian, maar hij ging altijd al naar de opera. Hij heeft het old building van de Metropolitan nog meegemaakt, dat een heel blok op Broadway in beslag had genomen, tussen West 36th Street en West 40th Street. Daar was de indeling zo, vertelt hij, dat de mensen die de goedkope kaartjes van het schellinkje kochten een aparte ingang hadden en op geen enkele manier in de loges konden komen.

Hij sleurde me in sneltreinvaart door het gebouw, een doolhof van donkerrode gangen, wees her en der op de portretten van beroemdheden (Callas, Carreras, Caruso) en kleine, wisselende tentoonstellingstjes in vitrines.

Bij de trap staan ingelijste portretten van medewerkers van de laatste vijftig jaar, die het aanstaande seizoen een hele wand zullen vullen. Dat spul komt allemaal uit het archief, zijn archief.

De zaal is in verbouwing, dat schijnt elke zomer zo te zijn, dus er stonden steigers dwars over de stoelen heen.

,,Ze hadden hier destijds iets nieuws van moeten maken'', vond Pennino. ,,Niet een imitatie van de zaal uit het Old Building. Want de rest van het gebouw is heel modern.''

De archieven zijn bepaald indrukwekkend - ik wist eigenlijk niet dat theaters zulke uitgebreide archieven bijhielden, zei ik tegen hem. Hier zijn ze er ook eind jaren twintig pas mee begonnen, vertelde hij.

Veel wordt geschonken, zoals kostuums of ontwerptekeningen voor decors, en er wordt nu en dan ook wel wat gejat. Soms duiken contracten (die hebben ze allemaal nog, in principe) met beroemde sterren op eBay op. Het is wel voorgekomen dat de Met er zelf een bod op deed.

Dat van Enrico Caruso zelfs, misschien wel de beroemdste operaster ooit - maar dat was niet te betalen, daar hebben ze nu een kopie van, gekregen van de huidige eigenaar.

In een ruimte zijn van die kasten (is daar een naam voor?) die je heen en weer kunt rollen, tot de nok toe gevuld met hangmappen. ,,Daar hangt Hageman'', wees Pennino. ,,Maar daar heb ik een trapje bij nodig, pak het zelf maar even.'' Hageman hangt maar een mapje verwijderd van Haitink, zag ik. Gezellig, Nederlanders onder elkaar.

In een andere gekoelde ruimte lagen kostuums in dozen met stickers erop. ,,Sommige zijn best vergaan'', vertelde hij. ,,Vooral zijde is niet lang houdbaar.''

Ik moest hem volgen naar helemaal in de hoek, waar een stuk hout stond ter grootte van een kelderluik. ,,Dit komt uit the Old Building'', zei hij plechtig. ,,Het is een stuk uit het podium, voor in het midden. De kans is groot dat Hageman hier ook op gestaan heeft.''

Ik knikte ernstig, dit was niet zomaar wat, dat voelde ik wel. Omdat ik verder niks deed, spoorde hij aan: ,,Vaak willen mensen het even aanraken.'' Er was weinig keus.

Even later gaf ik hem het boekje. ,,We weten nog lang niet alles van Hageman'', zei ik maar vast. ,,Dit boekje bestaat uit wat we zo bij elkaar konden scharrelen.''

,,Geeft niks'', zei Pennino. ,,Het is het eerste boek over hem, ik ga het zeker lezen.''

Hij sloeg het open op een pagina waar een foto van het vorige gebouw op staat. ,,It's the old building'', zei hij waarderend. Volgens mij vond hij het nu al een geslaagd boek.