In de bioscoop zat ik gisteren naast Bernard Post, iemand die net als ik in zijn studententijd fan van Monty Python's Flying Circus was geworden.
,,Ik had het op tv destijds ook wel gezien", zei hij. ,,En toen vond ik het leuk, maar pas als student ging ik het waarderen." Hij kocht alle platen (ja, liefhebbers: ook die met die dubbele groef) en draaide ze grijs. En volgde de leden van Monty Python op hun verdere ondernemingen.
John Cleese die de serie Fawlty Towers maakte en veel opdook in kleine rolletjes in allerlei films. Steeds andere rollen, maar steeds eigenlijk als John Cleese. Michael Palin die reisprogramma's maakte voor de BBC. Terry Gilliam die meesterlijke films maakte. Eric Idle, die meer in de muziek ging. En Terry Jones, van wie je eigenlijk weinig merkte: die deed academische dingen.
In een heleboel bioscopen was gisteravond de laatste van tien reunieoptredens van deze vijf Monty-Pythonleden in O2 in Londen (Oz, zei een van de Bruces) live te volgen. In Engeland was hij ook op tv, maar omdat het al zo vroeg begon werd daar in de eerste helft van alles gecensureerd. De naughty bits, dus, die er natuurlijk volop waren.
Ik had een zakdoek op mijn hoofd gebonden, als een echte Gumby. Thuis kon ik het niet onderdrukken om steeds My brain hurts! te zeggen, maar onderweg naar de bioscoop liet ik dat achterwege. Mensen keken zo al genoeg naar me.
Aan een tafeltje bij de Dikke van Dale zaten een paar jongens die het snapten. ,,Die is er helemaal klaar voor", riepen ze en zongen de Liberty Bell March.
Voor de gelegenheid had ik ook een Brits T-shirt aan, maar dat viel in het niet bij het shirt van Bernard Post, waar de Silly Walk op stond. Post had, vertelde hij, de show in Londen gezien vorige week. Vrijdag heen, zaterdag terug. ,,Hij is op herhaling", zei de vrouw naast hem.
,,Ik heb ze daar in de zaal gezien", zei hij zelf. ,,Hier is het weer meer een beetje alsof je ze op tv ziet."
Hij kende sommige liedjes beter dan ik (I like Chinese, bijvoorbeeld), maar ik kende andere gelukkig weer beter (Eric the Half a Bee, The Money Song). Voor het begon werden er wat triviant-vragen over Monty Python geprojecteerd, waarvan sommige te makkelijk waren (,,Welk Monty Python-lid verkocht, verkleed als vrouw, albatros als snack?") en andere best pittig (,,In welk ander land dan Ierland werd 'Life of Brian' ook verboden?").
Eigenlijk popelde mijn buurman om me van alles over de show te verklappen, maar hij hield zich in. ,,De eerste sketch is meteen pakkend", zei hij wel. ,,Het is ook de enige sketch waarmee ze kunnen beginnen."
Hij bedoelde de Vier Yorkshiremen, vier mannen die met cognac en sigaren zitten te pochen over hoe ellendig ze het thuis vroeger hadden. ,,Who’d have thought 40 years ago we’d all be sitting here doing
Monty Python?", zeiden ze.
Het was niet letterlijk de eerste sketch: voor het doek opging was er een muziekmedley, toen was er een animatie met Graham Chapman, en daar stapten de vijf andere Pythons het toneel op. Ze waren ook op groot scherm te zien, met de tekst: Photo Opportunity. Daarna was er een lezing, in het Spaans, over de Lama (,,Lamas zijn groter dan kikkers") en toen pas de Yorkshiremen.
Op zich was het een eenvoudige show: een soort greatest hits van Monty Python, absurde gesprekken dus in verrassend lullige decors, afgewisseld met een uitbundige, kleurrijke revue van een stuk of twintig dansers, die alle vieze liedjes deden.
Sit on my face (and tell me that you love me), The Penis Song (waarbij twee fallische kanonnen op het toneel schuim spoten), het lied van de Bruces over beroemde denkers en hun drinkgedrag, het ultrakatholieke Every Sperm is Sacred, I Like Chinese, I'm a Lumberjack, een Silly Walk dans die er heel goed uitzag, Christmas in Heaven (heb ik nooit een leuk lied gevonden) en tenslotte natuurlijk Always Look on the Bright Side of Life.
Bernard en ik zaten geregeld mee te zingen, maar de rest van de bioscoop zo te horen niet. Dat was eigenlijk wel jammer, maar het kon ons gaandeweg steeds minder schelen en bij het slotlied gingen we helemaal los. Dit was tenslotte de allerlaatste keer dat die mensen van Monty Python optraden, Eric Idle riep de bioscoopgangers overal ter wereld op om mee te zingen en het is een geweldig lied, opgetogen tegen beter weten in, alsof je de dood in het gezicht spuugt.
Bij de wisselingen (zowel dansers als Pythons hebben zich ontzettend vaak verkleed, en behoorlijk rap ook) waren er de animatiefilmpjes van Gilliam, soms wat actueler gemaakt. Zo is er dat filmpje met Michelangelo's David, met een vijgeblad. Een hand probeert dat steeds weg te trekken, en uiteindelijk lukt dat. Zit de kop van Poetin erachter.
Wat de sketches betreft zat Bernard me wat op te jutten. ,,De Dead
Parrot zit er niet in", probeerde hij, maar ik geloofde het niet.
Terecht.
We kregen de discussie van de paus met Michelangelo, die tot ongenoegen van de opdrachtgever een laatste avondmaal heeft geschilderd met 26 apostels en 3 Jezussen. ,,Omdat het werkt, de vette is een tegenwicht tegen de twee magere!" Het gesprek tussen Mr. en Mrs. Blackitt, waarin hij zijn vrouw uitlegt dat ze, als protestanten, voorbehoedsmiddelen mogen gebruiken.
De beroepskeuzetest, met een registeraccountant die eigenlijk leeuwentemmer wil worden en al een hoed heeft gekocht met leeuwentemmer erop. Want accountancy is zo saai, klaagt hij. Maar onze test wijst uit dat u dat ook bent, zegt de beroepskeuzeman. ,,Onze deskundigen omschrijven u als een weerzinwekken saaie figuur, fantasieloos, timide, zonder initiatief, ruggegraatloos, makkelijk t overheersen, zonder gevoel voor humor, slaapverwekkend gezelschap en onstuitbaar grijs en verschrikkelijk. En waar dat in de meeste beroepen als grote nadelen zou gelden, zijn ze juist een positieve aanbeveling in registeraccountancy." De sketch mondde uit in de Lumberjack Song.
Crunchy Frog, waar een bonbonmaker bezoek krijgt van een soort warenwet, omdat hij kikkers in zijn snoep verwerkt zonder dat op de doos te vermelden. ,,Als ik de botten eruit zou halen, zou hij niet meer crunchy zijn!"
De man die in anagrammen spreekt, en boos wegloopt als de interviewer hem erop wijst dat het verwisselen van beginletters geen anagram is.
De dood van Mary, Queen of Scots: twee oude taarten luisteren naar de radio, die ontploft. Gumby bloemschikken. Twee rechters met vrouwenondergoed onder hun toga: was vroeger al een rare sketch, maar nu Eric Idle en Michael Palin in de zeventig zijn, is het nog raarder om te zien. De albatrosverkoper (John Cleese dus). Nudge nudge. De Blackmailshow (zag er goed uit maar was rommelig, met Mike Myers als mystery guest). Anne Elk, die er heel lang over doet om haar theorie over de brontosaurus te presenteren: ,,A brontosaurus is thin at one end, much, much thicker in the middle and then thin again at the far end."
The Spanish Inquisition, de Galaxy Song met een filmpje erachteraan waarin de Engelse deeltjesfysicus Brian Cox vertelt wat er niet klopt in dat lied, tot hij ondersteboven gereden wordt door Stephen Hawking met zijn rolstoel, die hem maar een pedante praatjesmaker vindt. Hawking zat ook in de zaal. En dan de beroemdsten, achter elkaar: The Argument, Spam, de dode papegaai, de kaaswinkel.
Oude bekenden, heerlijk om terug te zien, ook al ken je ze woord voor woord.
Terry Jones was niet altijd tekstvast: hij las bij Crunchy Frog voor van een briefje, dat John Cleese (de inspecteur) op een gegeven moment afpakte en zelf ging voorlezen. Er waren meer van zulke inbreuken. Bij de Dead Parrot begon Cleese ineens over iemand van de Daily Mail, die een asshole-transplant zou hebben gehad. Michael Palin liet zich niet uit het veld slaan en antwoorde: ,,I heard the asshole rejected him", waarna de sketch weer verder ging.
Ze hadden allemaal wel weer hun oude rol. Palin als de gretige, goedbedoelende man, Cleese als de man die op ontploffen staat, Jones als de pompeuze Brit (of de schrille Britse), Idle als de Tom-Jones-achtige showman en Terry Gilliam als de clown, met de raarste kostuums en de malste grimassen. Hiernaast staat hij links, naast een Noel-Cowardachtige Eric Idle.
Van mij mag het vanavond weer, en van Bernard vast ook. ,,Iets dat veertig jaar geleden gedaan is, en waarvan ze zelf niet eens wisten of het wel leuk zou zijn, dat is er nu nog steeds", zei hij. Terecht.
Maar dit was echt de allerlaatste keer. Na Always Look on the Bright Side of Live verschenen er drie teksten op het scherm achter het podium. Graham Chapman 1941-1989. Monty Python 1969-2014. En tenslotte: Piss Off.
(De foto's, gemaakt op de laatste avond, komen van Dave J. Hogan van Getty Images. Hier staan er nog meer.)