Bij het Cafe van de Kleine Wetenschap van dinsdag ging het over obesitas, vetzucht.
Bariatrisch chirurg Jan Apers had een half uur om daar een en ander over te vertellen en deed dat in drie kwartier, als een soort doorvertaling van het thema van de avond.
Veel van wat hij vertelde draaide erom dat hele dikke mensen er niks aan kunnen doen.
Het kan aan de genen liggen, er kunnen stoffen ontbreken (leptine) die aangeven dat je geen honger meer hebt, de opvoeding kan verkeerd zijn (elke keer een koekje als je huilt), de gebruiken zijn verkeerd (popcorn in de bioscoop, de Nederlandse voorliefde voor aardappels, de gewoonte om altijd je bord leeg te eten), je moeder at slecht en rookte tijdens haar zwangerschap. Armoede speelt een rol: vet, ongezond eten is goedkoper en de food swamps - gebieden zonder gezond eten, maar met volop fastfoodtenten en zo - worden steeds groter.
Opmerkelijk weetje: alle kinderen die geboren zijn in het najaar van
1944 tot en met het voorjaar van 1945 - de hongerwinter - lijden aan obesitas. ,,Er is niemand die ervoor kiest om 200 kilo te worden", zei Apers. ,,Dan ben je ziek." Wie zo dik is krijgt er ook nog allerlei ziektes bij, van suikerziekte tot ademhalingsproblemen.
Diëten helpen niet. ,,Met al die diëten verpest je je hele stofwisseling", zei Apers en liet met grafieken zien hoe het lichaamsgewicht met een dieet uit balans raakt.
Wat wel weer helpt is het weghalen van een metertje darm. Gek genoeg is dan de suikerziekte ook vrijwel verdwenen, waar de chirurgen, of deze ene althans, geen verklaring voor hebben.
Of hij de zaal ervan had overtuigd dat de dikke persoon er zelf weinig aan kan doen weet ik niet, maar het was mij te passief allemaal. Er is ook nog zoiets als wilskracht, wierp ik tegen, en wie geen 200 kilo wil worden zou bij laten we zeggen 120 kilo al nattigheid moeten voelen.
Sociale wetenschapper Greetje Timmermans, de tweede spreker, zei gelukkig dat vetzucht wel degelijk met leefstijl te maken heeft. Maar hoe het nu komt dat overgewicht meer voorkomt bij lager opgeleiden, bij eenoudergezinnen en bij arme gezinnen (dat dat zo is, kon ze met onderzoeken laten zien), dat wist ook zij niet echt.
Ze had een theorie die erop neerkomt dat wie niet veel te besteden heeft en elk dubbeltje moet omdraaien, daar op den duur moe en passief van wordt en alle wilskracht wegstroomt. ,,Wilskracht wordt bepaald door de situatie waarin je leeft, het is geen karaktertrek", zei ze. Opmerkelijke stelling.
In de pauze en na afloop speelde DIFF, een lekkere Leeuwarder band die er alle moeite voor deed om de bezoekers - die na het officiele deel vaak direct vertrekken - binnen te houden. Het gaf niet dat er maar weinig mensen overbleven, ze speelden geestdriftig.Gitarist Lennard Fopma sprong er zelfs bij op tafel, wat in het Oranje Bierhuis zelden gebeurt. Vet!
(De foto bovenaan is van Hans Jellema)
