maandag 27 augustus 2012

De smaak van Alex



Ok. Nu ben ik drie keer naar de rondreizende tentoonstelling over Stanley Kubrick geweest.

Bij de premiere in Berlijn (daar was hij het mooist, alles was nieuw en ik heb er zowel met de weduwe Kubrick, zijn zwager Jan Harlan en met een van de dochters gesproken).

Daarna in Gent, met enige moeilijkheden omdat de eerste keer onderweg erheen mijn auto in de fik vloog. Daar was de tentoonstelling in een voormalige kerk en werden we op geheimzinnige wijze door een suppoost achtervolgd.

En tenslotte, pas nog, in Amsterdam in Eye, waar de tentoonstelling vrij kaal is gehouden.

Tot afgelopen weekeinde. Want ze hebben hem nu uitgebreid met een van de twee kunstwerken van Herman Makkink uit Winschoten, die in A Clockwork Orange te zien zijn. Namelijk de grote penis die bij de Cat Lady op het dressoir staat (,,It's a very important work of art!'' zegt ze als Alex eraan zit).

Zelf noemde Makkink het the Rocking Machine, omdat het beeld suggestief beweegt.  Hij had het in 1969 gemaakt toen hij in Londen woonde en werkte. Kubrick had het gezien en huurde het voor zijn film, samen met een ander beeldje van Makkink, drie dansende Jezussen op een rijtje.  Kubrick huurde bovendien negen schilderijen van Cornelis Makkink, de broer van Herman, die softpornoplaatjes met een projector vergrootte, overschilderde en bewerkte.

Op internet zijn een paar interviews met Herman Makkink over het beeld te vinden.

,,Als kunstenaars in Londen voelden we ons heel hip. We wilden het establishment niet zozeer bestrijden als wel shockeren. Het was de bloeitijd van Pop Art en de seksuele revolutie, dus combineerde ik een penis met een prachtig gevormde vrouwenkont, in fiberglass. Ik dacht dat ik het kon laten bewegen door er een zware slinger in te bouwen. Tot mijn verrassing bewoog het onregelmatig en dat heb ik aangedikt door er her en der gewichten in aan te brengen.''

,,Tijdens de opnamen is de Rocking Machine flink beschadigd geraakt. Kubrick heeft het beeld laten repareren en het uiteindelijk van me gekocht.'' 
Maar nu de hamvraag: is het beeld in Eye hetzelfde dat je in de film ziet? Ik stuurde Makkink een mailtje en hij antwoordde:
,,Het beeld dat nu in Eye staat is een van de zes die ik in 2002 gemaakt hebt, na Kubrick zijn dood, zeg maar ter nagedachtenis. Op mijn atelier in Amsterdam heb ik er nog een paar van staan en ook nog een origineel uit 1970 waarvan het gewicht wat werk nodig heeft.  Ik weet niet of dat nu degene is die ik voor hem gerepareerd had. Ze lijken allemaal op elkaar, alleen de zwaaigewichten heb ik later wat verbeterd.''
Het grappige is natuurlijk dat een deel van die gehuurde kunst in de film bij de Cat Lady thuis staat, en een ander deel (de dansende Jezussen en een schilderij van Cornelis waar Alex's troetelslang met de kop tegenaan leunt) op de slaapkamer van Alex. Slachtoffer en moordenaar hebben dus dezelfde smaak.

Maar ja - moeten we nu nog een keer naar de tentoonstelling toe? Ik denk het niet. Je mag het werk vermoedelijk niet eens aanraken.

 (De foto is gemaakt door Fiona Makkink)