maandag 18 juni 2012

Een valse zeppelin

Over laten we zeggen honderd jaar zitten ze op het Leeuwarder gemeentearchief (als het er nog is) met de handen in het haar. Want vroeger of later duikt daar een van de ansichtkaarten op, die ik al een half jaar de wereld over stuur met postcrossing.com.

De foto van de Oldehove komt uit het archief, de zeppelin is erbij in gefotoshopt. Die vond ik op een ansichtkaart. In een ouderwets lettertje heb ik eronder gezet: De Zeppelin ,,Viktoria Luise" over Leeuwarden, 19 juni 1912. Ik heb er een stapel van laten drukken.

Die vlucht is er echt geweest, al was hij op 18 juni. (Het stond op 19 juni in de Leeuwarder Courant, vandaar dat ik het mishad.)
Dat is dus een eeuw geleden. De krant schreef dit:

Omstreeks 9 uur vanmorgen werd onze stad plotseling opgeschrikt door een zwaar, dof gebrom in de lucht, een geluid dat voor Leeuwarden nog onbekend was. Men keek elkaar verwonderd aan, staarde naar boven en - kon toen het merkwaardige schouwspel van een luchtschip, het eerste dat zich in Friesland vertoond heeft, bewonderen. Op geringe hoogte, een 100-tal meters, doemde het statige grijsgrauwe gevaarte uit de ochtendnevelen op en zweefde met den voorsteven naar het oosten gericht, langzaam hier over de stad, waar de belangstelling voor het vreemde verschijnsel natuurlijk enorm was, om in de richting Groningen weder in de nevelen te verdwijnen, waaruit het zo onverwacht opgedoken was.

Tijdens den tocht over onze stad werd een met ballast bezwaard zakje uitgeworden, dat op het dak van den heer Klooster in de Schrans terecht kwam. In dit zakje bevond zich een enveloppe met 15 prentbriefkaarten en een brief aan verschillende adressen (zelfs te Philadelphia), terwijl op de enveloppe de vinder werd verzocht de correspondentie, voorzien van zijn naam en woonplaats, onmiddellijk te posten en zijn adres op te geven aan den afzender, ingenieur K. Buurle, Delag, tijdelijk te Hamburg, luchtschiphal.

Uit tal van plaatsen in onze provincie ontvingen we berichten over den tocht van het luchtschip. Zoo werd het te Witmarsum om halfnegen gezien en streek het daar vlak over de huizen. Uit Kootstertille seinde men ons, dat het brommend over Achtkarspelen stevende en verdween in Z.O. richting.

(Boven Groningen dreef het) zoo laag over de stad, dat men de passagiers er in kon zien zitten. Een compacte menschenmenigte bewoog zich in de straten - 't was juist marktdag -, op de Groote Markt werden de stalletjes bijna omver geloopen. Daar had men dan ook een schitterend gezicht, toen het reuzengevaarte in een grooten boog om den Martinitoren zeilde.

Het luchtschip, door technici aangeduid als LZ 11, was sinds begin 1912 in de lucht en had er op dat moment haast honderd vluchten opzitten, de meeste binnen Duitsland of naar Helgoland en Kopenhagen. Er konden 20 passagiers mee, in een sjieke saloncabine met rotanstoelen,aan alle kanten ramen, tapijt en een klein keukentje voor drankjes en koude hapjes.

Alles ingelegd met mahoniehout en elegant met parelmoer afgewerkt. Luchtvaart was een nieuw verschijnsel, dus de LC meldt, in een later verhaal over deze zeppelin: ,,De kajuit is vast en slingert niet, het moet dus wel een groot gevoel van veiligheid bieden, wanneer men zich in zulk een kajuit bevindt.''

Toen de Eerste Wereldoorlog begon was het uit met de pret: het schip werd als opleidingsschip gevorderd en het is op 8 oktober 1915 vernietigd terwijl het aan de grond stond. In totaal heeft het 489 vaarten gemaakt en 9738 mensen (bemanning meegeteld) vervoerd; er is altijd wel iemand die zoiets heeft uitgezocht.

Dit is hem echt, hij is spitser dan de zeppelin op de Oldehovefoto en de naam staat er nogal prominent op. Maar zien ze dat over honderd jaar ook nog? Misschien worden ze achterdochtig omdat op deze ansichtkaart geen mens naar dit wonderlijke nieuwe verschijnsel staat te kijken.

 (Voor wie zich erover verbaast: deze was al in het voren geschreven)